تابناک تهران - ششمین دور از مذاکرات هسته‌ای برای نگارش متن توافقنامه‌ی نهایی در وین جریان دارد و به گفته عباس عراقچی مذاکره کنندگان گفت و گوهای سخت و پیچیده ای دارند. با آغاز این مرحله حساس از مذاکرات باید دید که موانع پیش رو برای دستیابی به توافق مورد انتظار در تیر ماه چیست؟
علی خرم کارشناس مسایل بین المللی در گفت و گو با تابناک تهران توافق در مورد چند و چون لغو تحریم ها را مهم ترین مساله باقی مانده دانست و گفت : بحثی که اکنون مطرح می شود این است که لغو تحریم ها به صورت یکجا اعلام شده اما اجرای آن بر اساس جدولی صورت گیرد که هنوز در مورد مشخصات آن جدول توافقی صورت نگرفته است.
وی با بیان این که به نظر می رسد موانع تازه ای هم در راه توافق هسته ای ایجاد شده است ، گفت : از مصاحبه اخیر ظریف و اینکه چین و روسیه در دیدار با ظریف – در شانگهای – بر ضرورت پایبندی طرفین به کلیات توافق لوزان تاکید کردند ، اینطور استنباط می شود که خواسته هایی خارج از چارچوب تفاهم لوزان مطرح شده است . این درحالی است که قرار بود مذاکرات در چارچوب مورد توافق ادامه یابد لذا این خواسته ها که از جزییات آن اطلاعی نداریم نیز می تواند از جمله موانع موجود بر سر راه توافق هسته ایی در روزهای آینده باشد.
این تحلیگر بین المللی در پاسخ به این پرسش که آیا علاوه بر مسایل فنی ، موانع سیاسی نیز باقی مانده است ، به حل و فصل نشدن مسایل موسوم به ( ابعاد احتمالی نظامی ) PMD اشاره کرد و گفت : در حقیقت بهانه هایی است که از سالها قبل عنوان شده و سند و مدرکی برای آن نیست لذا برای دستیابی به توافق جامع باید از روش های سیاسی بهره گرفت و این موضوع را حل و فصل کرد.
وی توضیح داد : یک سری اتهامات در سال 2007 از سوی مراکز اطلاعاتی برخی کشورهای دنیا به ایران وارد شد. آنان ادعا می کنند که ایران بین سالهای 2000 تا 2003 در این زمینه اقداماتی کرده است. البته ایران در همان سال توضیحاتی داد که از سوی آنها پذیرفته نشد و نهایتا در سال 2011 آقای آمانو در پیوست گزارش خود به این اتهامات ادعایی اشاره کرد. اگرچه ایران هیچ وقت این اتهامات را نپذیرفته و از آن تحت عنوان PPI ( موضوعات گذشته و حال ) یاد می کند اما این مساله از جمله موضوعات جدی است که حل و فصل آن برای دستیابی به توافق هسته ایی ضرورت دارد.
خرم همچنین به پروتکل هسته ای اشاره کرد و گفت : یک اشتباهی که در داخل ایران – به خصوص در مطبوعات – صورت می گیرد ، مخلوط کردن دو مساله PMD و پروتکل الحاقی است در حالی که این دو موضوع به هم ربطی ندارند.
وی توضیح داد : پروتکل الحاقی یک سند بین المللی است که 147 کشور دنیا آن را امضا کرده و اجرا می کنند. این موضوع نیز یکی دیگر از مسایلی است که برای رسیدن به توافق باید تکلیف آن روشن شود. ایران در این خصوص نهایتا می تواند مانند برخی از کشورها مثل امریکا ، چین و ... خواستار اجرای آن بر پایه یک توافق جانبی شود. به این معنی که پروتکل را بپذیرد و در یک توافق جانبی چگونگی اجرای آن – مثلا این که شامل مراکز نظامی نشود و ... – را روشن کند.
به گفته وی پروتکل الحاقی از جمله موانع موجود در راه توافق هسته ای است زیرا اجرای آن علاوه بر دولت به تصمیم مجلس شورای اسلامی و شورای امنیت ملی نیز بستگی دارد.
این کارشناس مسایل بین الملل در پایان اراده سیاسی امریکا و اعضای 1+5 را شرط لازم برای تحقق توافق هسته ای در موعد مقرر دانست و ابراز امیدواری کرد که در صورت وجود این اراده ، مذاکرات هسته ای در فرصت باقی مانده به نتیجه برسد.