خبرهای خوشی در رابطه با پایان فعالیت معادن شن و ماسه جنوب غرب تهران به گوش می رسد.
حالا تهرانی ها و به ویژه شهروندان منطقه 18پایتخت می توانند چشم انتظار این باشند که کم کم فضاهای تفریحی، فرهنگی، گردشگری و فضای سبز جای گودال های عمیق این معادن را بگیرند.
صدالبته که اتمام طرح تفرجگاهی مربوط به این معادن زمان زیادی را لازم دارد؛ تا آنجا که طبق قراردادهای موجود اجرای فاز نخست آن 7سال به طول می انجامد.
اما اکنون خبر خوش این است که استحصال از معادن موجود و تخلیه نخاله در همه آنها ممنوع شده است. این موضوع، جمع بندی جلسه دیروز فرمانداری تهران بود که در آن علاوه بر معاون فرماندار و کارشناسان سیاسی و امنیتی وی، مسئولانی از اداره محیط زیست، مدیریت بحران شهر تهران، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و شهرداری تهران حضور داشتند.
بنابراین مردم محله های اطراف این مناطق می توانند نفسی راحت تر از قبل بکشند و شب ها بدون صدای گوشخراش تردد کامیون ها، سر بر بالین بگذارند. اگرچه باد غالب غرب به شرق تهران، همچنان می تواند گردوغبار بستر معادن را پراکنده کند.
در جلسه روز گذشته، معاون فنی عمرانی فرماندار تهران با تأکید بر تعطیلی یکی از معادن این منطقه، گفت که«فعالیت تولید و بازیافت شن و ماسه در منطقه 18به هیچ عنوان نباید انجام شود.»
غلامحسین آرام پس از جلسه و در گفت وگو با همشهری با اشاره به اینکه در مقطعی برای بازیافت شن و ماسه به این معادن اجازه فعالیت داده شده بود، افزود: «امروز دیگر نباید این فعالیت ادامه داشته باشد. از 3معدن فعال، 2معدن هیچ فعالیت استحصالی و بازیافت ندارد و همکاری خود را برای اجرای طرح تفرجگاهی اعلام کرده اند.
اما برای معدن دیگر که اکنون برداشت ندارد و فقط بازیافت را دنبال می کند، مقداری مشکلات حقوقی و... وجود دارد.» وی اضافه کرد: «تأکید فرمانداری بر این است که این معدن نیز باید تمام فعالیتش را متوقف کند و امیدواریم در جلسات آینده مشکلات موجود مرتفع شده و فعالیت ها کلا خاتمه یابد.»
به گفته آرام براساس رأی کمیسیون ماده 5، راهکارهای تبدیل شدن اراضی این معادن به سایر کاربری ها به صورت کامل مشخص شده است.
وی اظهار امیدواری کرد مالکان در اجرایی شدن این طرح همکاری لازم را داشته باشند وی تأکید کرد: «فرمانداری تهران به هیچ عنوان برای تعطیلی این معادن تعلل نمی کند اما معتقد است که این تعطیلی باید براساس روند قانونی انجام شود.»
رأی کمیسیون ماده 5که آرام به آن اشاره کرد در تاریخ 4 شهریور سال 92صادر شده است. به گزارش همشهری در بند هفتم صورتجلسه 365کمیسیون ماده 5در این تاریخ آمده که محدوده مورد مطالعه به وسعت حدودا 400هکتار (محدوده معادن شن و ماسه) پیشنهادهای کاربری های مختلف مشخص شده است.
در بند 15این صورتجلسه کل محدوده معادن برای اجرای فاز نخست (85درصد محدوده) به 6حوزه فضای سبز و باز (45.4درصد از محدوده)، حوزه تجاری، اداری و خدماتی- فرامنطقه ای (19.5درصد کل محدوده)، حوزه تجاری، اداری و خدماتی- ناحیه ای و محله ای (2.4درصد کل محدوده)، حوزه خرمنکوب- اسکان کارکنان (5.4درصد کل محدوده)، حوزه حریم ها (5.8درصد کل محدوده) و همچنین حوزه رودخانه، دریاچه و مسیرهای آب (5درصد کل محدوده) تفکیک شده است.
در نتیجه طرح پیشنهادی کمیسیون ماده 5 اینطور آمده که این مجموعه علاوه بر آنکه با تعریف منظره و چشم انداز مناسب برای یکی از اصلی ترین ورودی های شهر تهران و استقرار فعالیت های متناسب با این ویژگی، جایگاه عملکردی در مقیاس کلانشهر تهران دارد، کمبود های خدماتی پیرامنطقه ای در منطقه 18و نواحی مجاورش را تأمین می کند و در از بین بردن گسست موجود بین بافت ها و ایجاد پیوستگی مؤثر است.
سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران خردادماه امسال به بررسی مخاطرات ناشی از معادن شن و ماسه مجاور رودخانه کن پرداخت. در گزارش این سازمان که در 19صفحه تنظیم شده است، تصاویری به ثبت رسیده که گسل های خطرناکی را در دیواره شرقی معادن نشان می دهد.
این مورد را نماینده سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران در جلسه دیروز متذکر شد و بر این نظر بود که پیش از رخداد هرگونه اتفاق فاجعه باری باید اقدامات لازم صورت بپذیرد.
در گزارش این سازمان همچنین آمده که برداشت هایی با شیب نزدیک به قائم و بدون رعایت تمهیدات خاص صورت گرفته است؛ بنابراین احتمال بروز حوادث مختلف ازجمله رانش خاک، جاری شدن آب رودخانه به داخل گودها و... دور از انتظار نیست.
جالب اینجاست که در قسمت مخاطرات از دیدگاه مهندسی رودخانه گزارش هم، بارها به خطرات رودخانه کن و سیلابی شدن آن که در فاصله بسیار نزدیک 5تا 6متری از گودهای عمیق 100متری قرار دارد، هشدار داده شده است. حتی در جمع بندی نهایی آمده که گسیختگی دیواره ها و ریزش آوار بر تاسیسات و افراد داخل معدن نیز احتمال دارد.
اگرچه این گزارش حاوی توصیه هایی مثل پیشگیری از ریزش دیواره های معادن و کاهش خطرات با بررسی های ژئوتکنیکی است اما به هرحال اصلی ترین راهکار، پایان فعالیت معادن، انتقال تجهیزات آنها و به کار گرفته شدن کارگران در بخش های دیگر یا بازنشسته شدن آنها باشد. شهرداری تهران نیز آمادگی خود را برای اشتغال کارگران مایل به ادامه کار اعلام کرده است.
یکی از معضلات معادن شن و ماسه فعال، تردد زیاد کامیون ها به ویژه در نیمه های شب است که آلودگی هوا و آلودگی صوتی را به محله های مسکونی اطراف تحمیل می کنند. شهردار منطقه 18به همین خاطر در جلسه فرمانداری تأکید کرد که باید به تردد کامیون های معادن شن و ماسه در منطقه 18پایان داد.
وحید نوروزی با بیان اینکه به هیچ عنوان بنای تقابل در حل مشکلات معادن و شن وجود ندارد، گفت: «شهرداری تهران می خواهد در کنار سایر دستگاه ها و مالکین این معادن این مشکل زیست محیطی را حل کند و در یک تعامل سازنده تصمیمی گرفته شود که به نفع مردم باشد.»
وی جمع بندی غلامحسین آرام، معاون فنی-عمرانی فرمانداری تهران به خاطر ممنوعیت بردن هرگونه نخاله و مخلوط برای بازیافت را بسیار خوب توصیف کرد. به گفته وی نمایندگان اداره کل محیط زیست شهر تهران و سازمان صنعت، معدن و تجارت نیز فعالیت غیرقانونی معادن فعال را به دلیل نداشتن مجوز تأیید کردند.
**آزادسازی 103هکتار از معادن
یکی از معادن شن و ماسه موجود با همکاری داوطلبانه خود عملا هرگونه فعالیت خود را تعطیل کرده است. این بدان معناست که 103هکتار از محدوده 400هکتاری به نفع شهر و شهروندان در اجرای طرح تفرجگاهی آزاد شده است.
معدن دیگری هم اعلام کرده که فعالیتی در زمینه استحصال و تخلیه نخاله ندارد و مسئولان به دنبال راهکارهای لازم برای انتقالش هستند.
پس اساسا هم اکنون نگاه ها به سمت یک معدن فعال است که طبق قرارهای قبلی، حداکثر تا آخر شهریورماه فرصت تعیین تکلیف دارد.
منبع: ايرنا
