تابناک تهران - حالا دیگر 95 ساله است، تا چند سال دیگر یک قرن از تاریخ را لمس کرده .... همراهانی همیشگی داشته از اولین روزها... باهم رشد کردند، فرازو فرودهای بسیار دیدند تا بزرگ شدند... آنقدر بزرگ که حالا ثبت جهانی شدند... از خیابان ولیعصر می گوییم، از چنارهای شناسنامه دارش، از قدمت تاریخی اش.....
چنارهای خیابان ولیعصر، شناسنامه دارند و نمی‌توان به راحتی سایر درختان این شهر که بی‌صدا قطع می‌شوند، آنها را نیز از بین برد. اما با وجود تمام نگرانی‌هایی که برای ماندن چنارهای حاشیه این خیابان وجود دارد آنها از درون خورده می‌شوند. بهار چند سال پیش بود که برای آفت‌کشی، نواری زرد رنگ بر تنه چنارهای اين خيابان پیچیدند. اما انگار حشراتی که به جان چنارها افتاده بود جان‌سخت‌تر از آن بودند که با این نوارهای زرد از جان این درختان 70 ساله بروند و حالا درون بعضی از این درختان خالی است. چنارهای خیابان ولیعصر ایستاده مرده‌اند و با بادی بر زمین می‌افتند. کنده‌های بر جا مانده این بار انکار نشدند.
هر چشم نگران و دوستدار طبیعتی پس از چند ساعت پیاده‌روی در این خیابان متوجه زوال تدریجی درختان -به خصوص ضلع شرقی خیابان حد فاصل خیابان میرداماد تا پارک ملت- میشود. از سال ۱۳۱۷ که ۲۴ هزا اصله درخت در دو سوی خیابان ولیعصر کاشته شده تعداد آنها هم اکنون به ۱۱ هزار اصله درخت رسیده است.
با توجه به ارزش درختان خیابان ولیعصر (عج)، روند خشک شدن درختان خیابان ولیعصر (عج) سال هاست وجود داشته و از مرز هشدار گذشته و با توجه به اینکه بیشتر درختان ولیعصر در جوی آب سرتاسری و دائما در بستر آب رونده بوده عملا فاقد «حریم درخت» برای کوددهی معمولی بوده و گودبرداری و نیلینگ برای پایدارسازی گود ساختمان های بلندمرتبه آسیب جدی به ریشه درختان زده و ارتفاع ساختمان ها نیز مانع تابش نور خورشید بر این درختان شده است.
براساس طرح پیشنهادی شورای شهر تهران (در صورت تصویب) شهرداری موظف است از هرگونه عملیات اجرایی و عمرانی توسط بخش دولتی، عمومی و خصوصی که به درختان این خیابان آسیب می رساند جلوگیری کند.
همچنین در مناطق یک، سه، شش و یازده برای حفظ درختان پلاک دار خیابان ولیعصر (عج)، رعایت عقب نشینی به عمق حداقل سه متر از بر ملک در ساخت و سازهای جدید الزامی است تا از ریشه درختان خیابان ولیعصر (عج) حفاظت و از سایه اندازی جلوگیری شود.
از محدودیت های دیگری که برای حفاظت از درختان ولیعصر پیش بینی شده ممنوعیت ایجاد و ساخت هرگونه کنسول، نصب سازه و پیش آمدگی در ساختمان های بر خیابان ولیعصر (عج) است و هر گونه زوائد موجود و مزاحم حیات درختان در این خیابان حداکثر ظرف ۳ ماه توسط شهرداری تهران جمع آوری می شود.
همچنین هرگونه فعالیت عمرانی اعم از گودبرداری و جداره سازی در حریم سطحی ۴ متری درختان ممنوع می شود. بر اساس پیشنهاد شورای شهر تهران ساخت هرگونه تونل و سازه در عمق کمتر از ۱۰ متری سطح خیابان ولیعصر و حریم سطحی ۴ متری و ایجاد و ساخت کانال تاسیسات در عمق ۴ متری تا حریم سطحی ۴ متری درختان این خیابان ممنوع خواهد شد.
در پیشنهاد دیگری از این طرح نیز شورا درخواست کرده است استفاده از هرگونه مصالح آسیب رسان به درختان و انسداد نفوذپذیری خاک از جمله سیمان و آهک در کفسازی و جداره سازی جوی ها و آبروهای مجاور درختان خیابان ولیعصر (عج) ممنوع است و شهرداری مکلف است حداکثر در بازه زمانی سه ماهه نسبت به اصلاح و بهسازی کفسازی جوی آب از مصالح نفوذپذیر اقدام کند.
البته دوستداران محیط زیست نسبت به یک فوریتی بودن این طرح ناراضی بوده و معتقدند با توجه به اهمیت این موضوع باید سریعتر پیگیری شود. مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران، در این باره گفت: "واقعیت این است که از قدیم این موضوعات دیده شده است و ساختمان های جدید که به کمیسیون ماده ۵ می آمد، این موضوع درباره آن ها دیده می‌شد، به عنوان مثال ما به آن ها کنسول نمی دادیم و حتی در خیابان دکتر شریعتی هم این اصل رعایت می شده است. ما می گفتم ساختمان ها ۴ متر عقب بنشینند، اما ستون بگذارند. این کارها را دنبال می‌کردیم اما خواستیم تثبیت و اجرایی تر شود و به همین دلیل این موضوع به شورا آمده است."
چمران ادامه داد: "بحث سه متری را که در طرح تفصیلی دیده شده بود که ساختمان ها عقب بنشینند، با اجبار همراه نبود و اکنون در شورا و با تصویب یک فوریت اجباری شد. همچنین گفته شد اگر در کف خیابان تونل مترو یا جمع آوری آب های سطحی ایجاد کنند باید از عمق ده متر به پایین باشد که به ریشه های درختان آسیب نرساند. همچنین عملیات باید به گونه ای باشد که نیلینگ های(میخ کوبی) ساختمان ها به ریشه ها آسییب نرساند. ما دنبال این هستیم که در خیابان های دیگر هم این موضوع را پیگیری کنیم."
اگر تمام این محدودیت های طرح هم بی کم و کاست اجرا شود بازهم به حال چنارهای بی جان ولیعصر فرقی ندارد.. ما قسمتی دیگر از تاریخمان را از دست داده ایم... نوش داروی پس از مرگ سهراب به کار درختان ولیعصر نمی آید...اما امیدواریم تجربه ای شود برای دیگر میراثمان و حتی طبیعت زیبای شهرمان... باشد که کوشاتر باشیم در حفظ آنها...
منبع: تابناک
