قاچاق سوخت از جمله مشکلاتی است که سالهاست به چالش جدی برای کشور تبدیل شده است.
به گزارش تابناک تهران پایین بودن قیمت حاملهای انرژی نسبت به قیمت جهانی و سایر کشورهای همجوار باعث شده سودجویان بیشترین استفاده را ببرند .
هرچند قاچاق سوخت از ایران سابقه طولانی دارد اما بعد از هدفمند شدن یارانه ها و سهمیه بندی بنزین مشکلات دو چندان شده است.
از سوی دیگر نبود شغل در شهرهای مرزی باعث شده برخی این تجارت را به عنوان شغل خود در نظر بگیرند و با هزینه پایین بنزین را خریده و با قیمتی بالاتر در کشورهای همجوار به فروش برسانند.
عدم نظارت درست در مرزها، اجرای نادرست هدفمندی یارانه ها، مشکل اشتغال و ارزانتر بودن فرآورده های نفتی نسسبت به کشورهای دیگر از جمله عواملی است که به قاچاق سوخت دامن می زند.
طبق آخرین آمارها متاسفانه قاچاق سوخت رتبه اول کالاهای قاچاق از کشور را به خود اختصاص داده است.این در حالی است که مرزنشینان به دلیل نبود شغل و درآمد خود را محق دانسته واین تجارت را به عنوان شغل خود قلمداد می کنند و متوجه ضررهای ویرانگر آن بر پیکره اقتصاد کشور نیستند.
به گفته کارشناسان دو نرخی شدن قیمت بنزین و نفت گاز در داخل کشور از جمله دلایل اصلی قاچاق سوخت است چرا که این اختلاف قیمت میزان عرضه خارج از شبکه را بیشتر خواهد کرد .
بر اساس آمارهای رسمی امسال ٤٢ میلیون و ٧٥٤ هزار و ٣٢٠ لیتر فرآورده از طریق مرزهای کشور به صورت غیر قانونی خارج شده است.
این میزان، پارسال با ٩ درصد بیشتر، ٤٦ میلیون و ٩٣٨ هزار و ٧٩٦ لیتر بود که البته تدابیر اندیشیده شده در دولت یازدهم و مبارزه با قاچاق دلیل اصلی این کاهش است.
اوایل اسفند ماه سال گذشته دولت طرح تشدید مبارزه با قاچاق فرآورده های نفتی را به شورای امنیت ملی فرستاد که در صورت تصویب آن، وظایف و اختیاراتی به نیروی انتظامی، دستگاه قضایی، وزارت نفت و دیگر بخشهای مربوطه اعطا می شود که برخی موانع مقابله با قاچاق را برطرف می کند.
آمارها نشان می دهد که از میان چهار فرآورده قاچاق، تنها بنزین (با میزان ٢٨١ هزار و ٢٩٣ لیتر) از رشد ٧٨ درصدی نسبت به سال گذشته برخوردار بوده است که البته با اجرای جدی فروش مرزی و روش جدید باک پر در ماههای اخیر،انتظار می رود این آمار در ماههای آینده روند نزولی داشته باشد.
همچنین گفته می شود مصرف بنزین معمولی کشور در این مدت،بیش از ٢٢ میلیارد و ٣٣ میلیون لیتر بوده که بر همین اساس نسبت آمار کشف بنزین به مصرف آن ٠,٠٠١٣ درصد تخمین زده شده است.
در حالیکه انگشت اتهام همیشه به سوی تهران به عنوان بیشترین مصرف کننده بنزین دراز است اما روزانه مقدار زیادی از بنزین توزیع شده در کشور از طریق قاچاق از مرزها خارج می شود.
بدیهی است که کلانشهری مانند تهران با جمعیت زیاد و ترافیکهای طولانی رکوردار مصرف سوخت در کشور باشد.
مصرف بنزین در تهران در هفته منتهی به چهارم اردیبهشت به بیش از 99 میلیون لیتر رسیده است.
بنا بر آمار منتشر شده شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی مصرف بنزین در بازه زمانی ٢٩ فروردین ماه تا چهارم اردیبشهت ماه امسال، ٩٩ میلیون و ٦٠٠ هزار لیتر بود که این مقدار در مقایسه با هفته پیش (٩٦ میلیون و ٨٠٠ هزار لیتر) دو میلیون و ٨٠٠ هزار لیتر افزایش یافته است.
بر این اساس میانگین مصرف بنزین در این بازه زمانی، ١٤ میلیون و ٢٢٨ هزار لیتر بود که در قیاس با هفته پیش از آن (١٣ میلیون و ٨٢٨ هزار لیتر)، ٤٠٠ هزار لیتر افزایش یافته است.
این در حالی است که میزان قاچاق سوخت از کشور بین 20 تا 25 میلیون لیتر در روز تخمین زده می شود.اینگونه است که بنزینی که با زحمت در پالایشگاهها تولید یا به قیمت گزاف خریداری می شود به دلیل عدم مدیریت و کنترل به راحتی از مرزهای کشور خارج و در کشورهای همجوار مصرف می شود
به هر حال نزدیک شدن قیمت فرآورده های نفتی به نرخ تعیین شده بین المللی می تواند تا حدود زیادی معضل قاچاق سوخت از کشور را کاهش دهد ضمن اینکه فعال کردن بازارچه های مرزی در کشور، حرکت به سمت تک نرخی کردن قیمت سوخت، پایش کالابرگهای نفت سفید،افزایش سوخت رسانی بوسیله خط لوله (جایگزین تانکرنفتکش) و از جمله راهکارهایی هستند که وزارت نفت در ماههای اخیر آنها را در دستور کار خود قرار داده است.