زینب افضلی، اظهار داشت: از اهداف طرح مکان یابی تاریخی شهر سیرجان در دوره های مختلف، چرایی تغییر و تحولات مکانی این شهر در طول دوران اسلامی و رابطه آن با مسیرهای اصلی ارتباطی است.
وی افزود: با توجه به ابهامات موجود درباره استقرار دوره صفوی شهر سیرجان و کمبود اطلاعات باستان شناسی در این مورد، طرح پژوهشی حاضر به مرحله اجرا درآمد و تاکنون بخش های عمده ای از محدوده مورد بررسی و پیمایش فشرده باستان شناسان قرار گرفته و محوطه ها، بناها و آثار مختلفی شناسایی و مستند سازی شده اند.
به گفته این باستان شناس، موقعیت راهبردی شهر سیرجان و نزدیکی آن به راه های تجاری و همچنین داشتن بستر اقلیمی مناسب باعث شکل گیری و شکوفایی این شهر در دوره های مختلف اسلامی شده است، به طوری که در چهار قرن اول هجری مرکز ایالت کرمان و اوج شکوفایی آن بوده است.
** آسیب شدید به محوطه های استقراری سیرجان
افضلی با بیان اینکه سیرجان در طول تاریخ، فراز و نشیب های فراوانی را به خود دیده که باعث جابه جایی های متعدد از لحاظ مکانی شده است، گفت: در طول سال های اخیر در نتیجه گسترش و تغییر کاربری زمین های کشاورزی، خاکبرداری محوطه ها و همچنین حفاری های غیر مجاز، بخش های مختلف محوطه های استقراری شهر سیرجان به شدت در معرض آسیب و حتی نابودی قرار گرفته اند.
مجوز انجام این پژوهش توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.
سیرجان شهری در جنوب غربی استان کرمان و مرکز شهرستان سیرجان است. این شهر در ۹۶۰ کیلومتری تهران و ۱۷۵ کیلومتری کرمان قرار دارد و با توجه به قرار گرفتن در تقاطع محورهای مواصلاتی تهران - بندرعباس و کرمان - شیراز از دیرباز مورد توجه بوده‌است.
به گزارش ایرنا، مقدسی مورخ در قرن چهارم هجری قمری، سیرجان را یکی از چهار ولایت کرمان ذکر می‌کند.
شهر قدیم سیرجان در محل قلعهٔ سنگ (در فاصله ۹ کیلومتری شهر فعلی سیرجان قرار دارد) و تا سال ۷۹۶ هجری قمری آباد بوده است و در آن تاریخ به وسیله «ایدکو» سردار تیمور، که دو سال شهر را در محاصره داشت نابود می‌شود.
ساکنان باقی‌مانده آن به محلی در همان نزدیکی به نام باغ بمید منتقل می‌شوند و شهر جدید در آن موقعیت بوجود می‌آید.
اما دوباره در هجوم محمود افغان به کرمان، سیرجان هم مورد حمله و غارت قرار می‌گیرد. سال‌ها بعد در حدود سال ۱۲۰۰ هجری قمری، میرزا سعید کلانتر در جنوب باغ بمید دهی را آباد نمود که سعیدآباد نامیده شد، و این سعید آباد، همین شهر فعلی سیرجان و در واقع سومین موقعیت این شهر است.
منبع: ایرنا