تابناک تهران - تهران به عنوان شهری که بیشترین جمعیت را در دل خود جای داده حال روز چندان خوشی ندارد.در حال حاضر 60 درصد دشتهای کشور در وضعیت ممنوعه قرار دارند. سفره های آب زیرزمینی به میزان چشمگیری فرونشست داشته و آب پشت سدها هم چنگی به دل نمی زند.
چیزی به پایان آخرین فصل بهار باقی نمانده و تابستان به زودی از راه می رسد. هر چند بزرگترین مشخصه آن یعنی گرمای هوا از اواسط اردیبهشت آمدن زودهنگام تابستان را خبر داده بود.
هرچه به گرمترین فصل سال نزدیک می شویم صدا و هشدار مسئولان هم در مورد استفاده بهینه از آب ، کم آبی و قطع آب بلندتر و بیشتر می شود.
واقعیت این است که با توجه به کاهش بارشها در سالهای اخیر و از بین رفتن آبهای زیر زمینی ، خشک شدن رودخانه ها، بی آبی و کم آبی همه شهرهای کشور را تهدید می کند و فعلا همه عبور از این بحران را منوط به استفاده درست و به قدر نیاز از آب شرب می دانند.در حال حاضر آمار آب سدها و مقایسه آن با زمان مشابه سال گذشته نشان می دهد که سال آبی سختی را در پیش رو داریم.
افت شدید آب پشت سدها
بر اساس آمارها ، حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور در پایان هفته دوم خردادماه، ۲۶ ميليارد و ۶۰۰ ميليون مترمکعب به ثبت رسید که در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته، معادل ۴.۷ درصد كاهش نشان می دهد. موجودی آب مخازن سدهای کشور در زمان مشابه سال گذشته، حدود ۲۷ ميليارد و ۹۰۰ ميليون مترمكعب بوده است.
حجم آب ورودي به مخازن سدهای کشور نيز از ابتداي سال آبي جاري تا پایان هفته گذشته با ۱۴ درصد كاهش در مقایسه با سال آبی گذشته، به ۲۳ ميليارد و ۹۹۰ ميليون مترمکعب رسیده است.
براساس این گزارش، حجم آب ورودي به مخازن سدهای کشور نيز از ابتداي سال آبي جاري (مهرماه ۹۳) تا پایان هفته گذشته، با ۱۴ درصد كاهش در مقایسه با سال آبی گذشته به ۲۳ ميليارد و ۹۹۰ ميليون مترمکعب رسیده است. این میزان در مدت مشابه سال آبی گذشته ۲۷ ميليارد و ۷۹۰ ميليون مترمکعب بود.
میزان آب خروجی از سدهای کشور نیز از ابتداي سال آبي جاري تاكنون، ۱۷ ميليارد و ۸۶۰ ميليون مترمکعب گزارش شده است؛ در حالی که آب خروجی از سدهای کشور در مدت مشابه سال آبي گذشته، به ميزان ۱۹ ميليارد و ۱۰۰ ميليون مترمکعب بود.
بر این اساس، حجم آب خروجي از سدهاي كشور در مقايسه با مدت مشابه سال آبي گذشته، ۶.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. هم‌اکنون مجموع ظرفيت مخازن سدهاي كشور ۴۸.۸ ميليارد مترمكعب گزارش شده که ۵۵ درصد از حجم مخازن سدهای کشور از آب پُر بوده است.
در این میان تهران به عنوان شهری که بیشترین جمعیت را در دل خود جای داده حال روز چندان خوشی ندارد.در حال حاضر 60 درصد دشتهای کشور در وضعیت ممنوعه قرار دارند. سفره های آب زیرزمینی به میزان چشمگیری فرونشست داشته و آب پشت سدها هم چنگی به دل نمی زند.
همه اینها دست به دست هم داده تا وضعیت آبی پایتخت در نقطه بحران باشد و مسئولان وزارت نیرو هم جز هشدار در این خصوص اقدام قابل ذکری برای مبارزه با خشکسالی انجام نداده اند.
امسال و با شروع سال جدید نیز، وزارت نیرو خبری را از قول وزیر اعلام کرد که نشان از جدی بودن بحران آب، در سال جدید داشت. حمید چیت‌چیان در اولین روزهای فروردین اعلام کرد به لحاظ شاخص پایش منابع آبی، ۱۳ استان کشور با «تنش آبی شدید» و ۱۱ استان دیگر هم با «تنش آبی» روبه‌رو هستند. بر اساس این اعلام هیچ یک از ۳۱ استان کشور در دسته‌بندی «مرطوب»، «نرمال» یا حتی «قابل تحمل» قرار ندارند.
این در حالی است که سایر مسئولان وزارت نیرو نیز شرایط آبی پایتخت را سخت می دانند و معتقدند تهران در شرایط بحرانی قرار دارد.
مصرف لجام گسیخته در تهران
مدیرعامل آبفای استان تهران با بیان اینکه شرایط آبی پایتخت در سال آینده خاص است، گفت: 500 هزار مشترک تهرانی، بالاتر از استاندارد آب مصرف می‌کنند.
به گفته پرورش هم‌اکنون 60 درصد آب مورد نیاز پایتخت از طریق چاه‌ها و 40 درصد از طریق منابع سطحی تامین می‌شود. همچنین 4.4 میلیون مشترک آب در تهران داریم که 3.8 میلیون آن فقط مربوط به شهر تهران است که از این تعداد 800 هزار مشترک غیرمسکونی و سه میلیون نیز مشترک مسکونی است. 2.5 میلیون مشترک تهرانی زیر 20 مترمکعب مصرف آب دارند و 500 هزار مشترک بالای این میزان است و در نهایت 70 هزار مشترک بالای 35 مترمکعب آب مصرف می‌کنند.
این در حالی است که در ٣٠ سال گذشته متوسط مصرف سالیانه آب در استان تهران سه درصد افزایش داشته در حالی که جمعیت این استان به طور متوسط کمتر از دو درصد افزایش داشته و این نشان می دهد که علاوه بر مشکل افزایش جمعیت و تامین آب برای این جمعیت اضافه شده، استان تهران با افزایش مصرف آب به ازای هر نفر نیز مواجه است.
درحال حاضر سرانه مصرف آب در استان تهران 230 لیتر در شبانه روز است؛ در حالی که این رقم در شهرهای بزرگ دنیا مانند توکیو یا برلین عددی برابر با ١١٠ لیتر در شبانه روز است و این مسئله نشان می دهد که با وجود خشکسالی‌ها، مصرف آب ما بسیار بالاست و برغم فرهنگ سازی های صورت گرفته مردم به استفاده بیش از حد از آب اصرار دارند.
از سوی دیگر ساخت و ساز بی رویه و رشد قارچ گونه شهرکهایی که به لطف مسکن مهر و در حاشیه شهر تهران ایجاد شده اند و تامین منابع آبی آن برعهده استان تهران است دردسرهای دیگری به مشکل بحران اب پایتخت اضافه کرده است.
این در حالی است که علاوه بر جمعیت ساکن در تهران که این شهر را به مرز انفجار رسانده اند روزانه هزان نفر از شهرهای اطراف به خصوص کرج برای کار به تهران می آیند و مصرف آب توسط این افراد در حداقل هشت ساعتی که در تهران هستند مشکل مصرف آب پایتخت را دوچندان کرده است.
در همین حال معاون امور عمرانی استاندار البرز با نادیده گرفتن این موضوع از انتقال آب سد امیر کبیر به تهران انتقاد می کند.
معصومی با اعلام اینکه بخشی از آب سد امیرکبیر به کرج تعلق دارد که به‌عنوان حق‌آبه به آن داده می‌شود، خاطرنشان کرد: مازاد این حق‌آبه به استان تهران منتقل می‌شود که این امر از سالهای گذشته مرسوم بوده است.
وی با تأکید بر اینکه با انتقال حق‌آبه تهران از سد کرج، از طریق لوله، از حجم رودخانه کرج کاسته می‌شود، اظهار داشت: زیبایی و طراوت جاده چالوس به‌سبب وجود آب و این رودخانه است که با این شرایط انتقال، آبی برای جذب گردشگر در رودخانه کرج باقی نمی‌ماند.
به هر حال طبق گفته کارشناسان امسال و با توجه به کمبود بارشها سال آبی سختی در پیش است و کشور ما به شدت در معرض کاهش منابع آبی قرار دارد.
این کاهش به حدی است که طبق پیش بینی کارشناسان تا سال ٢٠٢٥ ایران وضعیتی همانند سومالی پیدا خواهد کرد. با وجود تمام این مشکلات و محدودیت ها ایران جزو پُرمصرف‌ترین کشورهای جهان در زمینه آب هست در حالی که کشورهایی که در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند مدت هاست ساز و کار مصرف خودشان را طبق شرایط موجود در کشورشان بهینه سازی کرده‌اند.
اما در کشور ما متاسفانه با توجه به پایین بودن قیمت آب مردم توجه چندانی به صرفه جویی ندارند و ترجیح می دهند حیاط و ماشین را با آب شرب بشورند، ساعتها شیر آب را به بهانه آب دادن به باغچه باز بگذارند و دقایقی بیش از نیاز زیر دوش حمام بمانند.در حالی که وزارت نیرو هم برنامه ویژه ای برای مقابله با کم آبی ندارد یا دستکم مبارزه با این معضل فعلا از توان این وزارتخانه خارج است با مصرف بهینه هر یک از شهروندان می توان مصرف آب را تا حد زیادی کاهش داد و امسال را به سلامت از این بحران عبور کرد.
منبع: تابناک
