مهدی میرکیایی که این روزها با پژوهشهایی در حوزه تاریخ مردم در عصر قاجاریه دست به قلم است از انتشار کتاب «نامه‌های مردم به شاه» خبر داد.
«نامه‌های مردم به شاه» دربرگیرنده 954 عریضه مردمی از طبقات مختلف در عهد ناصری است که با همت انتشارات گمان راهی بازار شده است.
میرکیایی درباره این کتاب گفت: این عریضه‌ها تماما مربوط به دوره ناصرالدین‌شاه است و توسط طبقات مختلف مردم به وسیله نهادی که در دوره ناصری تشکیل شده بود و «مجلس تحقیق مظالم» نام داشت به اطلاع شاه می‌رسید. یعنی در آن دوره مردم از سراسر کشور مشکلاتشان را با تلگراف به این مجلس منتقل می‌کردند و منشیان آنها را خلاصه‌نویسی کرده و به رویت شاه می‌رساندند و ناصرالدین شاه در حاشیه هر کدام از این عریضه‌ها دستوراتی را می‌نوشت.
به گفته این پژوهشگر، مجموعه 954 عریضه که از نسخ خطی اسناد معتبر تاریخ مردم بازخوانی شده است، متعلق به مردم روستا، شهرنشینان، تجار، اصناف، کشاورزان، روحانیان و همه طبقات مردمی است که بیشتر آنها در حوزه «معاملات» یعنی روابط اقتصادی مردم با یکدیگر و «مالیات» که به روابط اقتصادی مردم با حکومت مربوط می‌شود، نوشته شده‌اند.
میرکیانی این روزها با پژوهشهایی درباره تاریخ مردم دست به قلم است. او که پیشتر کتاب «نان و سیاست» با موضوعیت بحران‌های نان در دوره ناصری را راهی بازار کرده معتقد است در حوزه پژوهش‌های تاریخی اغلب به روشنفکران و نخبگان و یا سلاطین پرداخته شده است و تاریخ جامعه ما نسبت به مردم عادی و دغدغه‌های آنها در اعصار مختلف بی‌تفاوت و یا کم‌توجه بوده است.
کتاب «نان و سیاست» را نشر علم در ۲۹۴ صفحه منتشر کرده است.
او پیشتر درباره این کتاب خود گفته بود: بحران نان در دوره ناصری در زمره بحران‌های مستمر و دامنه‌داری بود که هر از چند گاهی رخ می‌داد. این بحران‌ها باعث بلواهایی در نقاط مختلف کشور می‌شد و حکومت را بارها به عقب‌نشینی واداشت. بسیاری از حکام ولایات، وزرا و حتی چند صدراعظم ناصری به سبب همین بلواها و اعتراض‌ها برکنار شدند. پس از تکرار قحطی‌های نان در ایران شوراهای نان در برخی از ولایات تشکیل شد و حکومت به ناچار برای حل این بحران تن به مذاکره با نخبگانی همچون علما و تجار آن زمان داد و بدین ترتیب شوراهای نان اندیشه امور کشور به دست مردم را تقویت کرد و زمینه‌ساز انقلاب مشروطیت شد.
منبع: مهر
