بررسی تحولات اخیر خاورمیانه؛
ترکیه می خواهد نقش ایران در عراق را بازی کند/ مصر راهش را از عربستان جدا نکرده است
البته مصر یک نیروی بالقوه در جهان عرب است، ولی نباید ما همچون گذشته از "حول حلیم توی دیگ بیافتیم". ما در گذشته اشتباهاتی برای برقراری روابط با مصر داشتیم و امروز نباید خود را از لحاظ برقراری ارتباط حریص نشان بدهیم. مساله مهمی که در این بین وجود دارد، هدف مصری ها از این چرخش بیشتر از اینکه بخواهند خود را با مواضع ایران بالانس کنند، به دنبال بالانس با روسیه هستند.
سفیر سابق در سازمان همکاری های اسلامی با بیان اینکه هدف ترکیه از حضور در عراق، ایفای نقش مشابه آنچه ایران در این کشور انجام می دهد، است، درباره چرخش اخیر سیاست های مصر نیز گفت: معتقدم این موضوع بیشتر یک مانور است و ما باید مراقب باشیم اشتباهات گذشته را در این باره مرتکب نشویم.
محمد شریعتی دهاقان در گفت و گو با خبرنگار "تابناک" درباره چرخش مواضع ترکیه به سمت سعودی ها، دیدار وزیران خارجه دو کشور و دیدار احتمالی اردوغان با سلمان بن عبدالعزیز، اظهار کرد: وضعیت ترکیه در برهه اخیر خیلی دشوار بود به خاطر اینکه در انتخابات قبلی حزب عدالت و توسعه نتوانسته بود رأی لازم را به دست بیاورد، به همین دلیل اردوغان به سمت تضاد با کردها رفت و سعی کرد که ملی گراها به سمت خود جذب کند که البته موفق شد و در انتخابات اخیر هم رأی خوبی کسب کرد.
نگاه اردوغان حل مسائل داخلی از طریق سیاست خارجی است
وی افزود: موضع گیری های اخیر در مقابل روسیه، سوریه و برخی کشورهای منطقه و همچنین چرخش تند مواضع ترکیه و از طرفی کودتایی که اخیرا در ترکیه اتفاق افتاد، ارتش و حتی اموزش و پرورش این کشور را تحت تاثیر قرار داد. اردوغان امروز به دنبال ترمیم این موضوعات از طریق سیاست خارجی است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه موضع اردوغان درباره منطقه امن در حال تقویت است، گفت: در مورد کشورهای عربی با وجود اینکه ترک ها رابطه قوی تری داشتند، اما سعی کردند به دلیل نزدیک شدن به ایران آن را مدیریت کنند. اما در عین حال اجلاسی با حضور وزیران خارجه کشورهای عربی داشتند که اسم ایران هم در آن ذکر شد و حتی ترکیه برای نرمش روابط برخی کشورهای عربی با ایران و وساطت در این بین اعلام آمادگی کرد.
روسیه نقش بیشتری نسبت به آمریکا در سوریه خواهد داشت
وی تصریح کرد: البته با این وجود ترکیه هنوز درباره مسائل داخلی و تحولات منطقه مشکل دارد؛ چرا که روسیه همچنان نقش بیشتری در سوریه خواهد داشت. از طرفی آمریکایی ها و اوباما به دلیل درگیری در مساله انتخابات، تجربه گذشته ای که از جنگ در افغانستان و عراق دارند و فشارهای زیاد داخلی کمتر در این بین نقش ایفا خواهند کرد.
شریعتی یاداور شد: تحولات در منطقه از آنچه اکنون شاهد آن هستیم، جدی تر خواهد بود. ترکیه به همین دلیل سعی کرده تا به عربستان نزدیک شود.
مصر راهش را از عربستان جدا نکرده
وی درباره شرایط مصر و تلاش برای نشان دادن جدا شدن راه شان از عربستان، گفت: اعتقاد ندارم که مصر الان چرخش کرده و راهش را از عربستان جدا کرده است و ما هم باید از این چرخش استفاده کنیم. به نظر می رسد اگر نخواهیم از لفظ "بازی" برای این حرکت استفاده کنیم، مصر بیشتر "مانور" کرده است.
سفیر سابق در سازمان همکاری های اسلامی تاکید کرد: روابط مصر با عربستان بویژه از لحاظ اقتصادی بسیار قوی است.ضمن اینکه مصری ها اکنون وضعیت اقتصادی خوبی ندارند و البته خود السیسی هم از لحاظ مسائلی نظیر ازادی های حقوق بشری در مصر متهم است و در برخی ارزیابی ها به دلیل کودتایی که صورت گرفته وی را ضد انقلاب می دانند.
اشتباهات گذشته درباره مصر را تکرار نکنیم
وی در عین حال ادامه داد: البته مصر یک نیروی بالقوه در جهان عرب است، ولی نباید ما همچون گذشته از "حول حلیم توی دیگ بیافتیم". ما در گذشته اشتباهاتی برای برقراری روابط با مصر داشتیم و امروز نباید خود را از لحاظ برقراری ارتباط حریص نشان بدهیم. مساله مهمی که در این بین وجود دارد، هدف مصری ها از این چرخش بیشتر از اینکه بخواهند خود را با مواضع ایران بالانس کنند، به دنبال بالانس با روسیه هستند.
شریعتی دهاقان عنوان کرد: آنچه مصر امروز بروز داده بیشتر یک مانور موقتی است و مبادا جمهوری اسلامی ایران بازیچه قرار گیرد.
وی در مورد تحولات اخیر عراق به خصوص درباره ازادسازی شهر استراتژیک موصل نیز گفت: موصل مهمترین شهری است که از لحاظ استراتژیک در اختیار داعش قرار دارد. در مورد نحوه آزادسازی موصل بحث و بررسی های زیادی صورت گرفت و در نهایت مشکلات حل شد.
العبادی درباره حشد الشعبی واضح عمل کرد
این کارشناس مسائل خاورمیانه اضافه کرد: العبادی در خصوص گروه حشد الشعبی بسیار واضح عمل کرد و اگرچه جلوی آنها را گرفت اما این اجازه را داد تا آنها در عملیات آزادسازی موصل شرکت کنند، در حالی که پیشتر مساله این بود که آیا حشد الشعبی به این عملیات اعزام شود یا نه؟
وی با اشاره به اینکه مساله اصلی در این بین بحث کردها بود، خاطر نشان کرد: بحث این بود که اگر کردها در عملیات ازادسازی موصل شرکت کند و مناطقی را تحت اختیار بگیرند، دیگر آن منطقه را به دولت مرکزی عراق پس نخواهند داد که آمریکایی ها وارد شدند و از کردها خواستند از مرزهای فعلی عدول نکنند. در این زمینه حتی بارزانی به بغداد سفر کرد و برای مشارکت در عملیات آزادسازی موصل اعلام آمادگی کرد.
شریعتی دهاقان موضوع دیگر در تحولات عراق را حضور آنها در بعشوقه خواند و عنوان کرد: عراق معتقد است حضور ترک ها در این منطقه و ورود به خاک عراق بدون اجازه دولت مرکزی بوده و البته پارلمان عراق متشکل از شیعه، سنی و کردها نیز بر علیه رای پارلمان ترکیه برای حضور در خاک عراق رأی داد تا جایی که اردوغان برای توجیه این موضوع امروز متوسل به تبلیغات شده است.
ترکیه به دنبال ایفای نقش مشابه ایران در عراق
وی افزود: حرف ترکیه این است که چرا ایران در عراق حضور جدی دارد، اما ترکیه نمی تواند چنین حضوری در این کشور داشته باشد. پاسخ آنها تاکنون این بوده که ایران تحت نظر و با هماهنگی دولت مرکزی عراق در این کشور فعالیت دارد و اگر ترک ها می خواهند چنین حضوری در عراق داشته باشند باید تحت نظر و با اجازه دولت مرکزی عراق باشد.
آزادسازی موصل از برنامه ریزی عقب نیافتد
سفیر سابق در سازمان همکاری های اسلامی در عین حال تاکید کرد: مساله ازادسازی موصل از برنامه ریزی انجام شده در حال فاصله گرفتن است و باید هرچه زودتر در این خصوص اقدام شود.
