به گزارش ایرنا، ترامپ دوشنبه گذشته از آمادگی خود برای دیدار و مذاکرات با مقام های ایران سخن گفت. وی که در یک کنفرانس خبری مشترک با جوزپه کونته نخست وزیر ایتالیا حاضرشده بود، درپاسخ به سوالی در این رابطه گفت که «در هر زمان» و «بدون هرگونه پیش‌شرطی» حاضر به گفت وگو با مقام‌های ایرانی است.
موضوعی که باعث شد تحلیلگران داخلی و خارجی در قبال آن موضع گرفته و اظهار نظرهای متفاوتی ارائه کنند.
فرانک ویزنر دیپلمات سابق و معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا در این زمینه گفت: اگرچه اعتماد به واشنگتن پس از عهدشکنی های دولت ترامپ مشکل بزرگی است اما دو طرف باید به راه های گفت و گوی دیپلماتیک بیندیشند.
وی افزود: پس از افزایش جنگ کلامی این خبر خوبی است و نشان می دهد که از حرارت دعوا کاسته شده است.
ویزنر که در چهار دهه گذشته در سمت های حساس دیپلماتیک آمریکا حضور داشته است، ادامه داد: این بازگشت به سوی دیپلماسی به جای زور در خصوص ایران است، کاهش تنش ها و بازگشت به دیپلماسی خبرهای خوبی است. قاعدتا این موضع گیری باید بر مبنای آمادگی بده بستان باشد، زیرا که هیچ مذاکره ای بدون امتیاز دادن و امتیاز گرفتن نمی تواند به نتیجه برسد.
سنجش رفتاری ترامپ در خروج آمریکا از توافقات از جمله برجام نشان می دهد که رییس جمهوری آمریکا شرایط مطلوب برای طرح ارائه شده از سوی خود را ندارد. اطرافیان وی نیز با آگاهی از این موضوع نه تنها تلاشی برای آن نمی کنند، بلکه بر این آتش می دمند. آتشی که نشان از اختلاف میان مقامات این کشور در طرح پیشنهادی ترامپ دارد و ریشه آن را می توان در تناقض گویی های مقامات آن کشور مشاهده کرد.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا تنها ساعاتی پس از سخنان ترامپ با اعلام پیش شرط برای مذاکره با ایران گفت که اگر ایرانی‌ها تعهد نشان بدهند که می توانند تغییرات اساسی در رفتار با مردمانشان داشته باشند، رفتارهای سوء خود را کاهش داده و وارد توافقی واقعی در حوزه منع گسترش تسلیحات هسته‌ای شوند، آنگاه می توان برای گفت وگو آماده شد.
اما ریچارد نفیو عضو سابق تیم آمریکا در مذاکرات هسته ای 1+5 با ایران نسبت به جدیت پیشنهاد رییس جمهوری آمریکا ابراز تردید کرد. وی گفت که ترامپ و وزیر خارجه اش درباره شرط برای مذاکره با ایران سخنان متناقضی می گویند.
نفیو که با خبرنگار ایرنا در نیویورک سخن می گفت، خاطرنشان کرد: من فکر می کنم این تا حد بسیاری در راستای همان صحبت هایی است که ترامپ از هنگام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری مطرح کرده است.
پژوهشگر مرکز سیاست انرژی جهانی در دانشگاه کلمبیای نیویورک تصریح کرد: وزیر خارجه در کنگره گفته است که هر چیزی که رییس جمهوری بیان می کند، لزوما سیاست دولت نیست.
این پیشنهاد حتی سوژه یکی از طنزپردازان سرشناس آمریکا به نام نوآ ترور مجری یکی از برنامه های طنز در آمریکا شد. وی ترامپ را فردی غیرقابل‌اعتماد دانست که مانند برخی از پسرها، روانی و دمدمی‌مزاج است.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه از نخستین مقامات ایرانی بود که به ژست رییس‌جمهوری آمریکا برای گفت و گو با ایران واکنش نشان داد.
ظریف در توئیتی نوشت: «ایران و آمریکا دو سال گفت و گو کردند. ما با اتحادیه اروپا، تروئیکای اروپایی، روسیه و چین موفق به ایجاد یک توافق چندجانبه -موسوم به برجام- شدیم. این توافق، کارساز بوده است. آمریکا تنها می‌تواند خودش را بابت خروج از این توافق و ترک میز [مذاکره] مقصر بداند. تهدید، تحریم و شیرین‌کاری‌های تبلیغاتی کارگر نخواهند افتاد. احترام به ایران و به تعهدات بین‌المللی را بیازمایید.»
برخی دیگر از مقامات ایرانی نیز از تدبیر و تامل به عنوان راهکار در مواجه با این پیشنهاد سخن گفتند.
حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر ناطق نوری در حاشیه بازدید از ایرنا در پاسخ به موضوع مذاکره اظهار داشت: ایران نباید ابتدا به ساکن پیشنهاد مذاکره رییس جمهوری آمریکا را رد کند. لازم است این موضوع با تامل و در شورای عالی امنیت ملی مورد بحث قرار گیرد.
وی تاکید کرد: نباید همین طوری این پیشنهاد را رد کنیم که بگویند ایران به دنبال خشونت و جنگ است و متهم نشویم؛ از این طرف هم ذوق زده نشویم. باید به عنوان یک موضوع از طریق مسئولان ذیربط مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد و بعد تصمیم گیری شود.
سید محمد صدر مشاور وزیر امور خارجه کاملا دیپلماتیک به این موضوع نگاه کرد و گفت: در صورتی که ترامپ خواستار مذاکره است، ابتدا باید به اشتباه خود در خروج از برجام اذعان و اعلام کند که متعهد به این توافقنامه است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به خروج ترامپ از پیمان های متعدد از جمله پاریس و برجام و رفتارهای غیرطبیعی رییس جمهوری آمریکا، تاکید کرد که ترامپ در حال حاضر برای مذاکره قابل اعتماد نیست.
حسن هانی زاده کارشناس مسائل سیاسی هم برای این پیشنهاد دو گمانه زنی در نظر گرفت. نخست آن که رییس جمهوری آمریکا تلاش می کند با توجه به وحدت بین رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی، همبستگی داخلی را با این درخواست نشانه بگیرد و دیگر این که ویبوسیله این درخواست تلاش می کند توپ را به زمین دولت ایران پرتاب کند و در صورتی که ایران حاضر به مذاکره با این کشور نشود، مردم ایران، دولت را مقصر بدانند.
وی مذاکره را رد نکرد ولی گفت که درخواست ترامپ باید همراه با گام های عملی باشد.
هانی زاده یکی از شروط معقول و منطقی برای مذاکره ایران با آمریکا را عدول رییس جمهوری این کشور از تصمیم خود در رابطه با برجام و به رسمیت شناختن این توافق دانست.
مهدی مطهرنیا تحلیلگر مسائل بین الملل نیز با بیان این که پیشنهاد بی قید و شرط ارائه شده توسط ترامپ تبلیغاتی نیست، گفت: ترامپ با این کار در پی بستن راه های دیپلماسی پنهان، تاثیرگذاری بر روابط ایران و اتحادیه اروپا و فریب افکار عمومی است.
پذیرش برجام، ایجاد اطمینان، احترام متقابل و دوری از فریب افکار عمومی از جمله پله هایی هستند که ترامپ برای رسیدن به خواسته خود – یعنی مذاکره – باید طی کند تا بتواند به آن نزدیک شود. اما به نظر می رسد رییس جمهوری کنونی ایالات متحده توانایی آن را نداشته و تنها تلاش می کند با شکست در هر مقابله و مواجه ای، توجه رسانه ها را با موضوعات جدید مشغول کند.
