محمد زینالی (کارشناس ارشد علوم اجتماعی)
سیستم اقتصادی ما، محصول یک رویکرد در دگرگونی زندگی است. این دگرگونیها ناشی از به وقوع پیوستن تغییراتی در کار مردم است که عموما با به وجود آمدن ابزارهای جدید صورت گرفته است.
در هر دوره ای ابزارهای جدید توانسته است زندگی و اجتماع مردم را دگرگون کند. حال ببینید که به قول "یرواند آبراهامیان"، ایران که به ابتدای قرن بیستم با گاو آهن و خیش وارد شده بود و در انتهای آن با برنامه هسته ای خارج شده، چه غوغایی باید داشته باشد.
در این یک صد سال، تکنیک های زیادی در جامعه ایجاد شده که ای بسا این تکنیکها هیچ کدام هم بومی نبوده و مردم ایران کنترل اندکی در آن داشته اند. به وجود آمدن هر یک از این تکنیک ها با پدید آمدن ساختهای اجتماعی و فرهنگی جدید همراه بوده و نیازمند یک جابجایی در بازار بوده است.
لذا می توان حدس زد این تغییرات برای برخی از مردم خرده پا و شماری از صاحبان تجارت نیز ضرر داشته است. از آن جایی که تکنیک ها وارداتی بوده و سیاستها همانطور که آقای همایون کاتوزیان گفته کوتاه مدت بوده اند، برنامه ای برای جابجایی و فرهنگ سازی این بازارها نبوده و فقط هدف اصلی تزریق تکنیک به بازار بوده است تا به توسعه کشور بیانجامد.
وقتی بازاری جدید و عوامل جدید ایجاد می شدند، کارگران قدیمی باید رد کار خود می رفتند. به این صورت تکنیک به تولید ثروت برای صاحبان آن و تولید فقر برای متضرران آن می انجامید. کارهای جدید هم لابد به تولید بازار جدید و اقتصاد جدید می انجامیدند.
از وقتی قدرت تکنیکی در ایران شکل گرفته است، منجر به دگرگونی شده و در این اثنا، رقابت مردم برای در اختیار گرفتن این تکنیک شروع شده است. دوره های تکنیکی که به عصر پارینه سنگی و آهن و .. مشهورند، این بار به دوره ای تبدیل شد که خود تکنیک در آن تولید می شد.
البته مردم ایران تولید کننده ی تکنیک نبوده اند و طلیعه های رشد تکنیکی ایران در چند دهه اخیر شروع شده است و متأسفانه در حال حاضر نیز ما مصرف کننده بزرگ کالاها و تکنولوژی های شرقی و غربی هستیم.
دگرگونی با شکل گرفتن بازاری جدید آغاز شده است و گروه های جدیدی از مردم تشکیل شدند که سعی کردند سهم بهتری از منافع اقتصادی را در اختیار بگیرند. این سهم های اقتصادی نه صرفا از طریق مبادله که از طریق قانون و فرهنگ شکل می گرفت.
بسیاری از مشاغل با نفوذ در دولتها و اصرار بر اهمیت موضوعات صنفی به شکل گیری قوانینی جدید صنفی کمک کرده و در همه ی این قوانین صنفی، چون نمایندگان جامعه بیش از توجه به حقوق فردی مردم، به حقوق تکنیک ها فکر می کردند، کارشان به سود مشاغل انجامیده تا حقوق مصرف کنندگان آن.
نظیر چنین روالی در معاینه فنی مردم در مطب پزشکان است که البته این گروه با سخنرانی های بسیار و حتی شعر خواندن، خود را به جای ابوعلی سینا و حضرت زینب گذاشته و البته مانند آنها به خاطر مردم کار نکرده اند و در دوران مبادله پولی زندگی قطعاَ میسر نبود.
البته در قلیلی از موارد به شیوه صدقه دادن، معالجه رایگان انجام داده اند تا مردمی که نیازمند حقوق صحیح هستند را با صدقه دلگرم کنند و البته خود را پیامبرگونه و مردم مدار معرفی کنند.
تغییرات تکنولوژی معمولا برای بسیاری از مردم ضرر دارد و به همین جهت همواره مخالفان زیادی داشته و یا با تخریب های زیادی مواجه شده است. امکان دارد این تغییر تکنولوژیک سالها طول بکشد، به خاطر این که با منافع بسیاری از مردمی که سالها با پولهای زیادشان درس خوانده و برای جیب بسیاری از مردم نقشه کشیده اند مغایر است.
حال بازار شیرین بهداشت تغذیه، سلولهای بنیادی و رشد علم زیست شناسی و ژنتیک در دنیا پای گرفته است و دیگر احتمالا همان طور که صنعت مهندسی ای که هر معمار فرسوده ی خودکار به دوشی ساخت و ساز نصف شهر را بر دوش داشت جایش را به تولید صنعتی مسکن می دهد.
برخی پزشکان که آلوده ی عمل جراحی های هزاران بیمار بوده و یا به بدخط ترین شیوه به نسخه نوشتن و مشتری ساختن مردم به داروهای شیمیایی معتاد شده اند، باید جایشان را به چند کلینیک بزرگ سلول درمانی بدهند تا مردم بیمار بروند داخل آن و سالم بیرون بیایند.
زیاد طول نمی کشد تا مردم بدانند نسخه ها و علاجهای پزشکی رایج در قبال مضرات داروهایشان دیگر کفاف تاثیرات منفی دارو درمانی و اثرات مخرب آن و سرطان های جدیدی که ساخته ی فرهنگ جدید زندگی هستند را ندارند و آن وقت دیگر آخرین وقت تغییر تکنولوژی است که باید اهالی ساختمان پزشکان با مضرات زیادی آن را ترک کنند.