شبهات پیرامون کلام گهربار پیامبر گرامی
اسلام(ص) روز به روز متنوع‌تر و بیشتر می‌شود. نویسندگان زیادی در جایگاه
پاسخ به این شبهات دست به قلم برده‌اند اما تحقیقی که بتواند در عین نوبودن
اصل موضوع، جامعیت شبهات، تنوع پاسخ‌ها و مستندبودن آنها را داشته باشد
انگشت‌شمار است. شاید همین ویژگی‌ها باعث شده کتاب «پاسخ به شبهات کلامی
درباره شخصیت پیامبر گرامی اسلام» اثر حجت‌الاسلام محمدحسن قدردان ملکی
استاد حوزه و دانشگاه، به عنوان اثر برتر جشنواره کتاب دین و پژوهش‌های
برتر انتخاب شود.
حجت‌الاسلام قدردان ملکی در این اثر برای ارائه پاسخ منطقی، قانع‌کننده و
مستند به شبهات مختلف، کوشیده است. رویکرد عقلی و نقلی را در پیش بگیرد.
سالروز رحلت پیامبر مهربانی‌ها انگیزه‌ای شد تاروزنامه همشهری با این پژوهشگر به گفتوگو
بپردازیم.
-
چه شد که به فکر تالیف کتاب درباره پیامبر اعظم(ص) افتادید؟ چه انگیزه‌ای از این کار داشتید؟
ابتدا لازم می‌دانم از دست اندرکاران برگزاری جشنواره کتاب دین و پژوهش‌های
برتر قدردانی کنم و مطمئن هستم که این جشنواره موجب تشویق نویسندگان
می‌شود.
در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی پروژه سنگینی به نام پاسخ به شبهات
کلامی در 6 جلد طراحی شده. اول در نظر داشتیم این اثر را بر اساس تعداد
اصول دین در 5 جلد منتشر کنیم . یعنی درباره هر کدام از اصول خداشناسی،
نبوت، امامت، عدل الهی و معاد یک کتاب بنویسیم ولی وقتی به بحث نبوت
رسیدیم، دیدیم که شبهات درباره سخنان و کلام گهربار پیامبر گرامی اسلام(ص)
بسیار متنوع و متعدد است. علاوه بر این، شخصیت پیامبر اسلام که امروزه محور
اشتراک و وفاق مسلمانان است و ما ایشان را به عنوان پیامبر صلح و مهربانی
می‌دانیم، متاسفانه از صدر اسلام تا امروز ترور شده است. شبهات زیادی در
ابعاد مختلف اخلاق فردی، اجتماعی، زندگی و... آن حضرت مطرح بوده اما در
سده‌های اخیر این شبهات بیشتر شده و روشنفکران الحادی شبهات مختلفی در
ترور شخصیت پیامبر اعظم(ص) مطرح کرده‌اند.
در غرب، در سینماهای مختلف، فیلم‌هایی در تخریب شخصیت پیامبر اکرم(ص) به
تماشا گذاشته‌اند. ما لازم دیدیم دفتری را که در مورد شبهات نبوت بود به 2
بخش تقسیم کنیم. یک کتاب به شبهات نبوت عامه پرداخته که عنوانش «پاسخ به
شبهات کلامی در حوزه دین و نبوت عامه» است. جلد دیگر به بررسی شبهات کلامی
پیرامون شخصیت پیامبر گرامی اسلام و دفاع از ایشان پرداخته است.
-
چه تعداد شبهات را در این کتاب پاسخ داده‌اید و فکر می‌کنید ریشه این شبهات در کجاست؟
در این کتاب شبهات را در 2 بخش اعتقادی و تاریخی مورد بررسی قرار داده‌ایم.
در زمینه شبهات اعتقادی این سوال مطرح است که آیا پیامبر گرامی اسلام، امی
بوده و قرآن به عنوان معجزه الهی بر ایشان نازل شده یا ایشان باسواد بوده و
قرآن را از جاهای مختلف و کتاب‌های آسمانی پیشین اقتباس کرده است؟ در قرآن
تصریح شده که پیامبر(ص) گرامی اسلام بی‌سواد بوده است. بعضی‌ها منکر علم
غیب پیامبر(ص) می‌شوند. بعضی‌ها نیز به ظاهر آیات قرآن استناد می‌کنند که
پیامبر(ص) می‌فرماید من مثل انسان معمولی هستم و معجزه ندارم. آیا معنای
آیه این است یا معنای دیگر دارد؟ آیا پیامبر اسلام معصوم بوده یا نبوده؟
بعضی‌ها به ظاهر آیات قرآن اشاره می‌کنند و می‌گویند که پیامبر اسلام معصوم
نبوده است. آیا پیامبر(ص) نبی بوده؟ چون بعضی‌ها در نبوت پیامبر تردید
کرده و گفته‌اند که وحی و کتاب آسمانی از طرف خداوند بر پیامبر(ص) نازل
نشده و در عالم رویا و خواب دیده که کتابی بر او نازل شده و او فکر کرده
که پیامبر است، یعنی نبوت آن حضرت تخیلی بوده است. شبهه دیگری هست که آیا
پیامبر اسلام خاتم پیامبران بوده یا خیر؟ ما معتقدیم پیامبر خاتم النبیین
بوده ولی بعضی‌ها مثل بهائیت در این مسأله ایجاد تردید کرده‌اند. آیا حکومت
پیامبر آسمانی بوده یا زمینی؟ پیامبر حق حکومت الهی داشته یا این حاکمیت
را مردم پیشنهاد داده‌اند و پیامبر پذیرشفته؟
در شبهات تاریخی هم بعضی‌ها می‌گویند پیامبر گرامی اسلام در دوره کودکی و
جوانی، در اخلاق فردی و اجتماعی دچار تزلزل شده در حالی که اینها منابع
معتبری نداشته و پس از بررسی مشخص شد که صحت ندارد. یا در مورد ازدواج‌ها و
زندگی خصوصی پیامبر اسلام شبهات زیادی وارد کرده‌اند. ما به صورت مستند و
تاریخی فلسفه ازدواج‌های متعدد پیامبر اسلام را بررسی کرده‌ایم که هیچ کدام
از آنها انگیزه شخصی و جنسی نداشته بلکه به دلیل مصلحت‌های اسلام بوده که
پیامبر اسلام دست به این کار زده‌اند.
بیش از 50 شبهه اعتقادی و تاریخی را در این کتاب به صورت مستند پاسخ دادیم.
-
بزرگ‌ترین شبهه‌ای که در عصر ما به زندگی پیامبر اکرم(ص) وارد می‌شود چه شبهه‌ای است؟
شاید نشود یک شبهه را به عنوان شبهه معروف‌تر مطرح کرد اما یکی از مهم‌ترین
شبهاتی که در جهان غرب مطرح شده، این است که پیامبر گرامی اسلام، دینی
خشونت‌زا و تحجرآمیز را به ارمغان آورده است. متاسفانه سیاستمداران و
رسانه‌های غربی با استناد به فعالیت گروه‌های تروریستی از جمله داعش و
طالبان، خشونت آمیز بودن دین را دیکته می‌کنند. مسیحیان زیادی در معرض
ایمان آوردن به آیین اسلام هستند و برای اینکه این افراد را بترسانند چنین
شبهاتی را وارد می‌کنند و می‌گویند که پیامبر اسلام(ص) دین خشونت آمیز
آورده که محصولش طالبان، داعش و... است.
البته ما هم در این زمینه مقصر هستیم چون طبق آیه شریفه قرآن کریم، پیامبر
رحمت للعالمین است و ما متاسفانه به این ویژگی پیامبر به شکلی کمرنگ
پرداخته‌ایم و دشمنان از این مسأله سوءاستفاده کرده‌اند. در عرصه کلامی هم
این شبهه مهم است که آیا قرآن در خواب بر پیامبر(ص) نازل شده است؟ یک شبهه
هم در میان عوام مطرح است که پیامبر اسلام از نظر جنسی گرایش خاصی به زنان
داشته، در صورتی که این طور نبوده و هیچ یک از این شبهات وارد نیست.
-
به نظر شما چرا این قدر اصرار دارند چهره خشنی از اسلام معرفی کنند؟ آیا
صرفا به دلیل ترس از گرایش مسیحیان به دین اسلام است یا دلایل دیگری هم
دارد؟
اینکه دشمنان اسلام اصرار دارند چهره خشنی از اسلام و پیامبر (ص) نشان
دهند، یکی از دلایلش این است که پیروان ادیان دیگر اعم از مسیحی، هندو و...
را از اسلام بترسانند که به اسلام نزدیک نشوند. انگیزه دیگر این است که
افرادی که مشی تحجرگرایانه دارند بقبولانند که پیامبر اسلام دین خشونت
آمیزی را آورده تا خود پیروان پیامبر گرامی اسلام بپذیرند ایشان چهره خشونت
آمیز داشته و از پیامبر الگو بگیرند، تا همین رفتار را با فرقه‌های دیگر
داشته باشند و مسلمانان به جای تبلیغ اسلام، به خونریزی و کشتار یکدیگر
بپردازند.
-
متأسفانه شاهد هستیم از نام مبارک حضرت رسول(ص) سوءاستفاده شده است. شما
چنین چیزی را چگونه تعبیر و تفسیر می‌کنید؟ مسلمانان باید چه کار کنند
واقعیت چهره رحمت للعالمین پیامبر(ص)را به جهانیان نشان دهند؟
اینکه فعالیت گروه‌های تروریستی امثال داعش تاثیر منفی در اذهان پیروان
دیگر دارد درست است، اما اینکه آیا این تاثیر می‌تواند عقلانی باشد یا
گذرا، قابل بحث است. نخبگان جهان اسلام باید با نوشتن کتاب‌ها و مقالات و
تبیین سیره پیامبر(ص)، چهره واقعی اسلام و پیامبر را به پیروان ادیان دیگر
معرفی کنند.
پیام صلحی که مقام معظم رهبری خطاب به جوانان کشورهای اروپایی و آمریکایی
دادند خیلی تاثیر دارد. ایشان در این نامه به جوانان توصیه کرده‌اند که
مبانی اسلام را از منابع اصیل دریافت کنند نه از امثال داعش و طالبان.
ما باید مبانی صلح طلب بودن و رحمت للعالمین بودن پیامبر(ص) را از قرآن و
روایات استخراج و اعلام کنیم که از داعشی‌ها برائت می‌جوییم. وظیفه ما این
است که مبانی زندگی مسالمت آمیز با همه ادیان را تبیین کنیم. حتی می‌توانیم
با افرادی که دیدگاه افراط گرایانه دارند جلساتی برگزار و مبانی آنها را
به صورت علمی نقد کنیم.
-
توجه به شخصیت پیامبر گرامی اسلام می‌تواند اصلی‌ترین عامل تقریب مذاهب
اسلامی باشد، ولی عملا اعتقاد به پیامبر(ص) و صحه گذاشتن بر رسالت ایشان
بین مسلمانان به عنوان عاملی برای وحدت در نظر گرفته نمی‌شود. چرا؟
هفته وحدت که در جمهوری اسلامی رایج است می‌تواند به تقریب مذاهب اسلامی
کمک کند اما متاسفانه افراط و تفریط‌هایی که در میان اهل سنت و شیعیان وجود
دارد، مانع وحدت است. رسانه‌های غربی این افراط و تفریط‌ها را به صورت
گسترده در رسانه‌ها پخش می‌کنند تا شیعیان را علیه اهل سنت و اهل سنت را
علیه شیعیان تحریک کنند. برای اینکه ما به وحدت واقعی برسیم باید از
اهانت به بزرگان و مقدسات اهل سنت پرهیز کنیم. در زمان آیت‌الله بروجردی،
شیخ الازهر، شیعه را پنجمین مذهب اسلام معرفی کرد، بنابراین باید اختلافات
را به صورت علمی بررسی کنیم نه اینکه افراط و تفریط شود. در یک کلام باید
مدیریت اهل سنت و تشیع در دست جریان اعتدال‌گرا و عقل‌گرا باشد.