شهرستان گتوند با پنج شهر و ۴۵ روستا و جمعیتی بالغ بر ۷۰ هزار نفر با گذشت بیش از ۱۵ سال از شهرستان شدن همچنان فاقد سیستم دفع فاضلاب است و مردم این منطقه محروم خواستار رفع این مشکل هستند.
اجرای طرح فاضلاب از نیازهای ضروری زندگی شهری است که اجرا نشدن آن علاوه بر تهدید سلامت شهروندان منجر به هدر رفت آب، تخریب محیط زیست، رشد حشرات موذی و فرسایش خاک میشود.
وجود جویها و کانالهای روباز در شهرهای گتوند، صالح شهر، ترکالکی، جنت مکان و سماله باعث ایجاد مشکلات بهداشتی، بوی نامطبوع و دیگر مشکلات برای ساکنان این شهرها شده است.
در برخی مناطق شهرستان گتوند در فصل بارندگی به علت سیستم دفع غیراصولی، ظرفیت کم و لایروبی نکردن جویها و کانالهای روباز، با بالا آمدن آب و آبگرفتگی معابر و خیابانها، فاضلاب و زبالههای موجود در آن به درون منازل و دیگر اماکن نفوذ میکنند که این موضوع بارها اعتراض شهروندان را به دنبال داشته است.
معضلات حفر چاه خانگی دفع فاضلاب و افزایش بیرویه هزینهها
درحال حاضر فاضلاب خانگی شهر گتوند درون چاههای حفر شده در منازل ریخته و پسآبها و فاضلاب جویهای روباز و کانالهای سطحی در رودخانه کارون تخلیه میشوند که این موضوع مشکلات زیست محیطی را در پی داشته است.
حفر چاه فاضلاب در منازل با بیش از هفت متر عمق و هزینه هر متر بالای ۲ میلیون ریال از سوی کارگران چاه کن با دست انجام میشود که حفر چاه و ایمن سازی آن، هزینههای زیادی به مالک ساختمان تحمیل میکند.
به علت نداشتن متولی برای نظارت بر روی کارگران چاه کن، هزینه سالانه حفر چاه بیرویه افزایش مییابد و مالکان برای دفع فاضلاب راهی جز این کار ندارند.
براساس قانون دفع فاضلاب خانگی برعهده آب و فاضلاب است اما به علت نداشتن سیستم دفع فاضلاب در شهرهای گتوند، شهرداریها به روش سنتی و غیر اصولی این فاضلاب را با گاری و بیل دستی از داخل جویهای روباز تخلیه و با ماشین آلات به نقطهای دیگر منتقل میکنند.
در برخی از نقاط نیز شهرداریها، فاضلاب جویهای روباز را در معابر و خیابان تخلیه میکنند و بعد از چند روز پس از خشک شدن، باقیمانده آن را جمع آوری و به نقطهای دیگر از شهر منتقل میکنند که با توجه به تردد شهروندان و خودروها، این روش غیراصولی خطرات زیادی برای سلامتی شهروندان به ویژه کودکان و نیروهای شهرداری و یا نیروهای پیمانکار دفع فاضلاب دارد.
غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان دیماه سال ۹۷ در کارگروه احیای رودخانه کارون در سالن اجتماعات استانداری خوزستان تاکید کرده بود شرکت آب فاضلاب استان خوزستان در سال ۹۸ برای استان باید برنامه و اقدام عملی داشته باشد و طرح فاضلاب شهرستان گتوند را آغاز کند اما با این وجود، تاکنون اقدامی برای طرح فاضلاب گتوند انجام نشده است.
یکی از شهروندان گتوند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با انتقاد از اجرا نشدن طرح فاضلاب گتوند گفت: بوی تعفن و وجود مگس، حشرات و جانوران موذی از جمله مار از معضلات اصلی اجرا نشدن طرح فاضلاب در گتوند است.
عبداله قاسمی افزود: با توجه به عبور کانال روباز دفع فاضلاب از مقابل منازل مسکونی در کمربندی جنوبی گتوند و وجود حیوانات و مار، خطرات زیادی اهالی این منطقه را تهدید میکند.
خطر سقوط کودکان در کانال روباز فاضلاب گتوند
این شهروند گتوندی که بیش از ۱۲ سال در کمربندی جنوبی پشت ورزشگاه تختی گتوند ساکن است، افزود: علاوه بر این معضلات خطر سقوط کودکان و وسایل نقلیه داخل این کانال روباز وجود دارد که نیاز است مسئولان ذیربط نسبت به اجرای طرح فاضلاب این منطقه اقدام کنند.
یکی از بازاریان گتوند نیز درخصوص مشکل فاضلاب و جویهای روباز این شهر گفت: برخی از کسبه و بازاریان تا جایی که امکان دارد جویهای روباز مقابل واحدهای صنفی را لایروبی میکنند و شهرداری نیز باید فاصله زمانی پاکسازی را کمتر کند تا جویهای فاضلاب پر نشوند.
حمزه هادینیا لایروبی و دفع فاضلاب جوی و جداول در شهر گتوند را غیراصولی خواند و افزود: کارگران هنگام لایروبی کردن، ابتدا فاضلاب را در کنار جویهای روباز تخلیه میکنند که این نحوه کار کردن مشکلات بهداشتی زیادی ایجاد میکند اگر مستقیم به نقطه دیگری تخلیه شوند اصولیتر است.
وی ادامه داد: کارگران شهرداری زحمت زیادی برای لایروبی جویهای روباز انجام میدهند اما شهرداری باید تا قبل از اجرای طرح فاضلاب برای حفظ سلامتی کارگران و شهروندان از روش دیگری برای جمع آوری، لایروبی و دفع استفاده کند.
این شهروند گتوندی اظهارداشت: در فصل گرم سال معضلات جویهای روباز بیشتر است و بوی تعفن و وجود کرم، حشرات و جانوران موذی درون آنها امکان انتقال بیماری برای شهروندان را بیشتر میکند، ضمن اینکه برخی از افراد تمام زبالهها را در جویهای روباز تخلیه میکنند که باید از این کار خودداری شود.
مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان گتوند نیز به معضلات اجرا نشدن طرح فاضلاب گتوند اشاره کرد و گفت: جوی فاضلاب روباز، عمیق بودن جداول، رشد و تکثیر کرم و حشرات در نقاط تلاقی با خونابه ناشی از کشتار غیرمجاز مرغ زنده و پر بودن از لجن و ایجاد مناظر زشت و نامطلوب، بوی نامطبوع، راکد ماندن فاضلاب به علت نداشتن شیب مناسب و مهمترین موضوع تهدید علیه سلامت عموم در راستای بروز طغیانهای ناشی از آب و غذا با اولویت التور از معضلات اجرا نشدن طرح فاضلاب در گتوند میباشند.
هومن کلانتری مطرح کردن مشکلات بهداشتی فاضلاب به صورت مکرر در کارگروه سلامت استان و شهرستان، برگزاری چندین کارگروه تخصصی در این راستا و پیگیری لازم برای لایروبی و آهک پاشی جداول روباز فاضلاب رو از سوی بخشداریها و شهرداریها و دریافت مکرر گزارشها و ارسال آمار لایروبی و آهک پاشی به صورت ماهیانه به معاونت بهداشت و درمان برای انعکاس به استانداری خوزستان را از جمله اقدامات شبکه بهداشت و درمان شهرستان گتوند برای رفع این مشکل نام برد.
وی تامین نشدن اعتبار را علت اجرا نشدن طرح فاضلاب اعلام کرد و افزود: شهرداریها و دهیاریها لایروبی و آهک پاشی جویهای روباز را کاری با هزینه بالا اعلام میکنند که باید به صورت مستمر و با کمبود نیروی انسانی این کار را انجام دهند.
مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان گتوند بیان کرد: متولی اصلی ساماندهی و اجرای طرح فاضلاب در شهرستان اداره آب و فاضلاب است اما با توجه به نداشتن شبکه جمع آوری و دفع فاضلاب در این شهرستان تا اجرا شدن طرح، مسئول لایروبی و آهک پاشی جویهای روباز در شهرها، شهرداریها و در روستاها، دهیاریها است.
شهردار گتوند نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: حوزه فاضلاب تا قبل از سال ۶۹ با شهرداری بود؛ از آن تاریخ با تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب، این حوزه به این شرکت اختصاص یافت.
صدیقه میری افزود: با گذشت ۳۰ سال از تشکیل شرکت آب و فاضلاب تاکنون بسترهای لازم برای فاضلاب شهری در اکثر نقاط استان خوزستان به وجود نیامده است.
وی با بیان اینکه شهرداری متولی دفع آبهای سطحی است، بیان کرد: آب سطحی آلودگی ندارد اما متاسفانه به دلیل نبود تاسیسات فاضلاب شهری، فاضلاب خاکستری شهری در جداول روباز سرازیر و موجب آلودگی میشود.
شهردار گتوند درخصوص نحوه جمع آوری و دفع فاضلاب از جداول و جویهای روباز گفت: شهرداری هم نسبت به این موضوع اعتراض دارد زیرا سلامتی کارگران بخش خدماتی در خطر است.
وی افزود: با وجود اینکه دفع فاضلاب برعهده شهرداری نیست ولی بخشی از وقت، امکانات و هزینههای این دستگاه در این حوزه صرف میشود و تنها راه آن اجرای طرح فاضلاب است.
میری تنها راه دفع اصولی فاضلاب گتوند را ایجاد شبکه فاضلاب شهری توسط شرکت آب و فاضلاب استان خوزستان دانست و اظهارداشت: علاوه بر حوزه خدمات شهری که به طور مستمر مشغول کار هستند سالانه چندین بار با پیمانکاران لایروب قرارداد منعقد و با صرف هزینه زیاد، جداول و جویهای روباز شهری لایروبی میشود.
وی افزود: شهرداریها، موسسههای عمومی غیردولتی هستند که برای تامین هزینههای خود از حمایت دولت بیبهرهاند و درآمد آنها اغلب از بهای خدمات از جمله بهای پسماند، فضای سبز و خدمات آتش نشانی تامین میشود.
شهردار گتوند با بیان اینکه این شهرداری برای دفع فاضلاب هزینهای از شهروندان دریافت نمیکند، گفت: شهرداری برای تامین سلامت شهروندان این وظیفه را علاوه بر وظایف خود برعهده گرفته است.
وی افزود: سال ۹۷ طرح فاضلاب شهری گتوند در شورای حفاظت کیفی کارون با حضور استاندار مصوب شد؛ بنده در آن جلسه مشکلات فاضلاب روباز گتوند را به طور کامل تشریح کردم.
میری بیان کرد: با توجه به اینکه رودخانه کارون از کنار شهر گتوند عبور میکند، استاندار خوزستان به صورت خاص بر ضرورت اجرای طرح شبکه فاضلاب گتوند در سال ۹۸ تاکید کرد اما متاسفانه هنوز اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
رئیس شورای شهرستان و عضو شورای شهر گتوند نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با انتقاد از اجرا نشدن طرح سیستم فاضلاب در این شهرستان گفت: نه تنها در شهر گتوند مرکز شهرستان، بلکه در هیچکدام از شهرهای صالح شهر، ترکالکی، جنت مکان و سماله از توابع این شهرستان این طرح اجرا نشده است.
صادق علیدادی افزود: پیش از این مکاتبات زیادی برای اجرای این طرح از سوی شورای شهرستان به فرمانداری، شرکت آب و فاضلاب استان خوزستان و دیگر مسئولان مربوطه ارسال شده و مدیرعامل آبفای خوزستان نیز از وضعیت نامناسب جویهای روباز و شبکه دفع فاضلاب گتوند بازدید کرده است.
وی بر اجرای طرح فاضلاب در گتوند و دیگر شهرهای شهرستان گتوند تاکید کرد و ادامه داد: شرکت آب و فاضلاب استان خوزستان وعده داده بود که طرح فاضلاب شهر گتوند همزمان با شوشتر در یک طرح اجرا شود اما تاکنون عملی نشده است.
فرماندار گتوند نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به معضلات فاضلاب گفت: اجرا شدن طرح فاضلاب یک مطالبه مردمی است و باید هرچه سریعتر در گتوند اجرا شود.
عبدالرضا احسانینیا طرح فاضلاب را نیاز ضروری مردم گتوند دانست و افزود: مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان تامین نشدن اعتبار را علت اجرا نشدن این طرح در گتوند عنوان کرده است.
وی ادامه داد: با وجود پیگیری فراوان برای اجرای طرح فاضلاب گتوند، تاکنون نتیجهای حاصل نشده است.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان گتوند در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: کمبود اعتبار علت اجرا نشدن طرح فاضلاب این شهر است ضمن اینکه مطالعات مقدماتی فاز نخست نیز در سالهای گذشته انجام شده بود.
فروتن کریمی با بیان اینکه عملیات اجرایی این طرح با تامین اعتبار آغاز میشود، ادامه داد: افزون بر ۸۰ کیلومتر شبکه، تصفیه خانه، ایستگاه پمپاژ و دیگر تاسیسات باید در این طرح اجرا شود.
وی اظهارداشت: لایروبی انهار و جداول و جویهای روباز در شهرها برعهده شهرداریها و دفع فاضلاب شبکه پس از اجرای طرح، برعهده آب و فاضلاب است.
بهمن ماه سال ۱۳۹۷، ۲ کارگر چاه کن افغان در حین حفر چاه فاضلاب دچار حادثه شدند که با حضور به موقع نیروهای فوریتهای پزشکی، جمعیت هلال احمر و واحد آتش نشانی شهرداری گتوند نجات یافتند.
گتوند یکی از شهرستانهای محروم استان خوزستان به شمار میآید.
این شهرستان در شمال استان خوزستان واقع شده است و طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، تعداد ۶۵ هزار و ۴۶۸ نفر جمعیت دارد.