کانونی برای تئاتر عروسکی در مشهد وجود ندارد

به گزارش تابناک : تنوع تولید نمایش در مشهد طی سال‌های اخیر از وضعیت خوبی برخوردار بوده، اما هنوز نه تنها برخی از هنرمندان نسبت به‌نبود امکانات مناسب در سالن‌های تئاتر این کلانشهر شکایت می‌کنند، بلکه حتی از نبود سالن‌های تخصصی تئاتر نیز گله دارند.

توسعه سالن‌های تئاتر که در سال‌های اخیر جزو فعالیت‌های مسؤولان بوده و توسط بخش خصوصی اجرایی شده و قرار است تا سال‌های بعد نیز انجام شود، قطعا خوب بوده، اما تجهیز مناسب سالن‌های نمایش و ساخت سالن‌های تخصصی برای تئاترهایی با موضوعات ویژه و کاملا تخصصی از جمله نمایش کودک و نوجوان در کدام بخش از فعالیت مسؤولان قرار می‌گیرد یا گرفته است؟

در ایران سالن تخصصی تئاتر عروسکی به‌معنای واقعی آن وجود ندارد

عروسک‌گردان و سازنده عروسک در مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در مشهد درخصوص سالن تئاتر عروسکی که در مجتمع امام رضا (ع) طی سال‌های گذشته افتتاح شد؛ می‌گوید: این سالن که حدود 5، 6 سالی است که با تاسیس خانه عروسک افتتاح شد، از نظر امکاناتی همچون نورپردازی، صحنه و موارد مشابه بسیار ضعیف است و هیچ یک از استانداردهای لازم را ندارد.

فرشته ابراهیمی بیان کرد: نورپردازی در تئاتر عروسکی بسیار مهم است به‌خصوص نورهای موضعی و فیلترهای رنگی که این سالن در حال حاضر هیچ کدام از فاکتورهای لازم را ندارد.

وی با اشاره به‌اینکه تنها نام این سالن به‌نام سالن تئاتر عروسکی نام‌گذاری شده است؛ ادامه داد: در همه کشور ما سالن تخصصی تئاتر عروسکی نداریم.

این عروسک‌گردان و سازنده عروسک اضافه کرد: هنگامی که در جشنواره‌های بین‌المللی تهران شرکت می‌کنیم، بسیاری از گروه‌های خارجی، امکانات و نورهای مورد نیاز خود را به‌همراه می‌آورند و واقعیت امر این است که امکانات ما به‌روز نیست.

ابراهیمی با بیان انیکه سالن تخصصی تئاتر عروسکی به‌دو بخش سالن‌های کلاسیک و معمولی تقسیم می‌شود؛ افزود: تنها سالن تخصصی عروسک که برای عروسک‌های نخی پیش‌بینی شده و کاملا استاندارد است در تهران وجود دارد.

وی با بیان انیکه سالن‌های تخصصی تئاتر باید عمق و ارتفاع خوبی برای اجرا داشته باشند؛ اظهار داشت: در سالن‌های فعلی نمایشنامه‌خوانی به‌جای اجرای تئاتر انجام می‌شود، متاسفانه علاوه بر اینکه سالن‌های فعلی دچار اشکالاتی هستند، اما هزینه‌ای هم برای اصلاح و بازسازی آن اختصاص داده نشده که بیشتر آن به‌دلیل عدم اطمینان درخصوص بازگشت سرمایه و هزینه‌های صورت گرفته است.

این عروسک‌گردان و سازنده عروسک با اشاره به‌اینکه بخش خصوصی باید اطمینان از برگشت هزینه را داشته باشد؛ بیان کرد: دربخش خصوصی ورود به‌این کار ریسک است و تاکنون گام‌هایی که برداشته شده نیز با استقبال چندانی مواجه نشد و هزینه‌ها بازنگشت، جدا از مسائل مالی مسائل معنوی و حمایت متولیان این عرصه نیز مهم است.

ابراهیمی ادامه داد: در حال حاضر، سالن‌های تئاتری که در مشهد مشغول به‌فعالیت هستند به‌صورت خصوصی اداره می‌شوند و ویژه کار عروسکی نیست، چراکه همه نوع تئاتر از نمایشنامه‌خوانی تا تئاترهای روی صحنه‌ در این سالن‌ها اجرا  می‌شود.

وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته استقبال خوبی از سوی آموزش پرورش و خانواده‌ها نسبت به‌اجرای تئاتر عروسکی صورت گرفته است؛ گفت: نمایش برای رشد فکری کودکان لازم است و این موضوع نیاز به‌فرهنگ‌سازی بیشتری دارد.

این عروسک‌گردان و سازنده عروسک یادآور شد: این یک واقعیت است که تئاتر عروسکی نسبت به‌تئاتر صحنه‌ای هزینه‌های بیشتری دارد، تنها موضوع سالن نیست، تئاتر عروسکی 1.5 تا دو برابر تئاتر صحنه‌ای هزینه دارد و بسته به‌نوع دکور و تعداد بازی‌دهندگان و صداپیشگان این هزینه متفاوت است.

ابراهیمی با اشاره به‌اینکه حمایت مالی چندانی برای فعالان تئاتر عروسکی وجود ندارد؛ افزود: بسیاری از افرادی که در این حوزه کار می‌کنند، پس از مدتی از کار کودک دست کشیده و به‌تئاتر صحنه‌ای روی می‌آورند، در حال حاضر، تعداد کارهای تولیدی و باکیفیت بسیار کم شده، به‌این دلیل که افرادی که درزمینه کار کودک تخصص دارند هم کم است.

وی با بیان اینکه مشهد را می‌توان به‌عنوان یک کلانشهر و مهد تئاتر کشور نامگذاری کرد؛ متذکر شد: این شهر نیاز به‌دانشکده هنر دارد، دانشکده‌ای که رشته‌های نمایش عروسکی، تئاتر عروسکی، ادبیات نمایشی و رشته‌های مشابه در آن آموزش داده شود.

این عروسک‌گردان و سازنده عروسک ادامه داد: ما اگر به‌دنبال افراد متخصص هستیم، باید آنها را تربیت کنیم و تربیت کردن منوط به‌این نیست که افراد به‌شهرهای دیگر رفته و به‌صورت خصوصی تحصیل کنند، اگر به‌دنبال رشد و رسیدن به‌جایگاه واقعی هستیم، باید خودمان در مشهد این زمینه را داشته باشیم.

ابراهیمی با اشاره به‌اینکه کانونی برای تئاتر عروسکی در مشهد وجود ندارد؛ بیان کرد: تصور افراد این است که کار عروسک‌گردانی بسیار راحت است و تنها ما عروسک را می‌گردانیم، این در حالی است که افرادی که از تئاتر صحنه‌ای وارد این حوزه شده‌اند با سختی‌های آن آشنا هستند و می‌دانند که جان‌بخشی به‌عروسک کار بسیار سختی است.

وی با تاکید بر اینکه در اغلب مناطق دنیا بسیاری از کارهای عروسکی بزرگ توسط بازیگران تئاترهای صحنه‌ای انجام می‌شود؛ گفت: حیف است که ما این موضوع را نادیده بگیریم و توقع داشته باشیم، همین کودکان در بزرگسالی تئاتر ببینند، در صورتی که هیچ آشنایی با آن ندارند و استقبالی از آن نمی‌شود.

صنف و انجمن نمایشگران عروسکی هنوز ایجاد نشده است

یکی از کارگردانان تئاتر عروسکی و مدرس دانشگاه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در مشهد با تاکید بر اینکه سال‌ها است در گفت‌وگو با اصحاب رسانه به‌این نکته اشاره داریم که در مشهد نیاز به‌انجمن و صنف نمایشگران عروسکی داریم، اما هیچ فعالیتی در این بخش صورت نگرفته است؛ گفت: این موضوع مستلزم حمایت انجمن هنرهای نمایشی خراسان رضوی است تا تیمی متشکل از کارگردانان، نویسندگان و عروسک‌گردانان در این کلانشهر بتوانند فعالیت کنند.

جواد رحیم‌پور با بیان اینکه خانه عروسکی به‌صورت خودجوش به‌همت موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی ایجاد شده است؛ اظهار داشت: ما نیاز به‌تالار مخصوص کودک و نوجوان و نمایش عروسکی داریم که نورپردازی، عمق و سقف مناسب از جمله امکانات اولیه آن است، البته این موضوع نیز بارها اعلام شده، ولی در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است.

وی با اشاره به‌اینکه انجمن نمایش کودک در مرحله اول باید مورد حمایت اداره ارشاد و انجمن هنرهای نمایشی قرار گیرد؛ تصریح کرد: این انجمن در دل خود می‌تواند انجمن تئاتر عروسکی و انجمن نمایش عروسکی را داشته باشد. 

این تئاتر عروسکی و مدرس دانشگاه در مشهد با بیان اینکه سالن تئاتر عروسکی واقع در مجتمع امام رضا(ع) اصلا مناسب تئاتر عروسکی نیست؛ افزود: این سالن مناسبت سخنرانی و همایش است، با بررسی یک سال گذشته می‌توان گفت، تاکنون تئاتر عروسکی در این سالن اجرا نشده، به‌دلیل اینکه امکانات اولیه همچون نور، عمق و طول و عرض مناسبی برای اجرا ندارد.

در مشهد سالن تخصصی تئاتر عروسکی نداریم

یکی دیگر از کارگردانان تئاتر عروسکی در مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در مشهد با بیان اینکه در این کلانشهر سالن تخصصی تئاتر عروسکی نداریم؛ گفت: سالن تخصصی تئاتر عروسکی نیازمند امکاناتی است که منحصر به‌سالن تئاتر عروسکی بوده و ابعاد آن با سالن‌های دیگر متفاوت است.

محبوبه پاداش با اشاره به‌اینکه خانه عروسک در مجتمع امام خمینی (ره) به‌همت موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی ایجاد شده است؛ افزود: در چند سال  اخیر در سالن اصلی تئاتر شهر مشهد نمایش عروسکی یا اجرا نشده یا به‌دلیل عدم تبلیغات موفق نبوده، در اغلب اوقات نیز نمایش ها ویژه بزرگسال در این مکان اجرا شده، از همین رو، سرپرست معاونت هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی قولی مبنی بر اینکه این سالن حداقل در زمانی کوتاه به‌نمایش کودک اختصاص داده شود، داده است.