کیفیت زندگی، اضطراب های فردی و اجتماعی، محیط پیرامون و شرایط اقتصادی از عوامل مهم افزایش یا کاهش امید در میان مردم است. مواردی که همواره نیازمند برنامه ریزی مناسب از سوی مردم یا افراد مسوول در جهت ایجاد امید، امنیت و آرامش برای داشتن چشم اندازی روشن به آینده است.
کد خبر: ۶۱۶۶۰۶
تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۰:۰۸ 09 June 2018

به گزارش ایرنا، «امید» همانند موتور محرکی است که با مکمل های وظیفه شناسی، ثبات قدم و اشتیاق، انسان را برای رسیدن به اهداف و زندگی بهینه جلو می راند. سیستم انگیزشی که به افراد اجازه می‌دهد با طرز تفکر و استراتژی‌های مناسب برای رسیدن به موفقیت، با مسایل و مشکلات زندگی مواجه شوند و برآن ها غلبه کنند. 
بر اساس این تعریف، می توان گفت مواردی همچون آتش زدن خودرو بر اثر دوبار جریمه شدن، ابراز خشونت، زد و خوردهای خیابانی، اعتیاد، افسردگی، بی هدفی، کمرنگ شدن عشق در زندگی و افزایش طلاق و کاهش ازدواج و بسیاری موارد دیگر حکایت از کاهش امید در میان مردم دارد که ادامه این روند، آسیب های جبران ناپذیر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای جامعه دربر خواهد داشت. 
ضرورت بررسی عوامل و برنامه ریزی زیرساختی در جهت بازگشت امید به زندگی، گروه تحلیل ، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا را بر آن داشت تا با «حسین حجت پناه» جامعه شناس و «حسن بهرامنی» روانشناس به گفت و گو بنشیند . 
به باور این فعالان مدنی، فرد امیدوار مجموعه‌ای از استراتژی‌ها برای رسیدن به اهداف را در اختیار دارد. در این میان، مهمترین راهکار افزایش امید، ایجاد شادی، نشاط و امنیت فردی و اجتماعی و قرار گرفتن در فضایی عاری از استرس و نگرانی است. 

**عدم تناسب میان ابزار و اهداف، کاهش دهنده رایحه امید 
امید یعنی باورِ رسیدن به هدف تحت هر شرایطی؛ یعنی ابزاری که به فرد القاء می کند با وجود تمام مشکلات، راه رسیدن به هدف را پیدا خواهد کرد. در بررسی امید و ابعاد آن، حجت پناه در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا، ضمن اشاره به اینکه یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشورها،میزان امید به زندگی در میان افراد جامعه است، گفت: امید ساحت های مختلفی دارد و دارای ارزیابی های کمی و کیفی است. یک بُعد آن متوسط عمر افراد یک جامعه است که با مولفه هایی همانند بهداشت، سلامت، امنیت روانی و اجتماعی، درآمد مکفی و سالمندی پویا رابطه دارد. از ابعاد دیگر امید در زندگی است یعنی افراد با امیدواری، هدف های خوبی را برای خود تصور کنند. البته این امر زمانی امکان پذیر می شود که راه ها و وسایل رسیدن به این اهداف هم برای آنان دور از دسترس نباشد چرا که تناسب میان ابزار و اهداف، خود به خود ایجاد امید می کند. 
این جامعه شناس در ادامه به وضعیت امید در جامعه ایران پرداخت و افزود: جامعه امروز ما، به دلیل شرایط ناهنجار حاکم بر نوع نگرش کنشگران اجتماعی، به شدت دچار ناامیدی شده است به این معنا که یک فرد فعال در جامعه ایران در رابطه خود با هستی، خود با جامعه و خود با خود و همچنین تبیین شرایط و مشکلات به بن بست خورده است. 
این نگرش نه تنها در بعد عاملیت بلکه در بعد ساختاری هم وجود دارد چون ساختار و عاملیت نسبت به هم رابطه ای دیالکتیک دارند و همین امر موجب شده که افراد نتوانند بین اهداف و ابزار، رابطه منطقی برقرار کنند. زمانی هم که بین ابزار و اهداف نتوان رابطه صحیح برقرار کرد، افراد جامعه ناامیدانه به تقلب در رسیدن به هدف های خود روی می آورند. نکته دیگر این که متاسفانه در سال های اخیر جامعه به تولید نقش های محول به جای نقش های محقق پیش می رود.
از نظر جامعه شناسی نقش های محول نقش هایی هستند که یک فرد بدون شایستگی و با اتکا به شرایط طبقه ای و خانوادگی و پایگاه اجتماعی خود می تواند به دست بیاورد. اما نقش های محقق یا اکتسابی نقش هایی هستند که افراد می توانند در صورت احراز شایستگی این نقش ها را به دست بیاورند. حال آن که در سال های اخیر به دست آوردن مشاغل پر طرفدار و جایگاه های خوب بیش از آن که بر اساس شایستگی و نقش های اکتسابی باشد بر اساس نقش های محول و رابطه ای است و این خود در سطح جامعه تولید ناامیدی می کند. 
از نگاه حجت پناه، رشد روزافزون طلاق و پیشی گرفتن آن از نرخ ازدواج، افزایش افسردگی و خشونت، کاهش میزان سرمایه اجتماعی، سرخوردگی های اقتصادی و فرهنگی هم ازکاهش عشق و علاقه و در نتیجه کاهش امید در جامعه خبر می دهد که به طور مرتب در ارکان دیگر اجتماع بازتولید می شود. 
وی، در بیان راهکار پیشگیری از کاهش امید افزود: راهکارها می تواند کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت باشند که به طور مسلم راهکارهای بلند مدت ریشه ای خواهند بود یعنی تربیت کنشگران توسعه با پیشرفت جامعه امیدوار می شوند. راه حل های کوتاه مدت هم اگر در راستای راه حل بلند مدت قرار گیرند موثر خواهند بود که برای بازدهی این راهکار، باید تحقیقات اجتماعی وسیعی صورت گیرد چون هر حرفی که بدون تحقیقات گفته شود عملا حرف و شعار است. 
«شادی و نشاط هم امیدواری ایجاد می کند. شادی که توسط رسانه ها و سریال ها در معرض توجه همگان قرار بگیرد و در جشن ها و آیین های مذهبی اشاعه داده شود.» 

**رابطه معکوس تلاش و کسب موفقیت 
بهرامنی، روانشناس هم در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا، امید را یکی از فاکتورهای سلامت روان مطرح کرد و گفت: فردی که دارای امنیت روانی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی باشد فاکتور امید به زندگی در او تقویت می شود و رشد خوبی خواهد داشت. در واقع امید به زندگی فاکتوری است که در نتیجه ثبات در زندگی و احساس رضایتمندی اتفاق می افتد و به هر دلیلی اگر این احساس به هم بریزد رضایتمندی را هم تحت شعاع قرار می دهد. 
به باور وی، نشانه های به هم خوردن امید در زندگی را می توان در زمینه های رفتاری افراد جست و جو کرد؛ در عصبانیت ، پرخاشگری، تندخویی، برنامه ریزی های غلط و هیجانی در زندگی. یاس و ناامیدی و بروز افسردگی و کاهش روابط اجتماعی را هم می توان به مقوله علایم کم شدن امید افزود. کاهش لذت بردن در زندگی آن هم موقعی که تلاش برای رسیدن به موفقیت بیشتر می شود هم از حالات کاهش امید است. 
بهرامنی نیز ایجاد ثبات و امنیت را راهکاری برای تقویت امید در جامعه عنوان کرد و اظهار داشت: اگر به هر شکلی بتوان، این ذهنیت و باور را در اذهان عمومی ایجاد کرد که آنچه شما دارید می توانید در آینده هم داشته باشید و نیاز به تلاش مضاعف یا پس انداز کردن بی مورد نیست، فاکتور امید به زندگی افزایش می یابد. 
«اشاعه باور استفاده از امکانات امروز به جای حسرت نداشته ها و این که خوشبختی به این معنا نیست که افراد چه دارد بلکه خوشبختی یعنی از چیزهایی که دارند چطور استفاده کنند؛ کمک شایانی به افزایش امید در جامعه می شود.» 
این روانشناس افزود: باید توجه داشت فشارهایی که گاهی به عنوان تنش در جامعه اتفاق می افتد امید به زندگی را کاهش می دهد. به این معنا که شاخصی که مربوط به آینده نگری است، امید به زندگی را در افراد کم یا زیاد می کند. پس مسوولان مربوطه و دست اندرکاران با امکانات و ابزارهایی که در اختیار دارند باید نسبت به تنش ها حساسیت نشان داده و به سرعت برای رفع آن و ایجاد اعتماد عمومی تلاش کنند. 
در نتیجه گیری از سخنان دو فعال مدنی می توان گفت، امید، بسترساز پیشرفت و توسعه جامعه است که افراد را برای داشتن آینده ای بهتر، به تکاپو و تلاش وا می دارد. در این میان، ایجاد فضایی عاری از تنش و استرس و دغدغه، می تواند به عمیق شدن رابطه میان ابزار و اهداف کمک کند تا تک تک افراد جامعه با علم به رسیدن به هدف، از ابزارهای میانه راه استفاده کنند. 
فضایی که با آموزش مهارت های زندگی، بهره جویی از داشته های امروز و تلاش مثبت برای به دست آوردن آینده ای روشن با تکیه بر توانایی فردی به دست می آید. 

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار