به گزارش باشگاه خبرنگاران ؛ ایران ۷۲، ایران ۶۸، ایران ۷۹، ایران ۳۱، ایران ۶۲، ایران.... دیدن این ارقام در سمت راست خودروهای متردد در تهران، برایمان عادی شده است. شهری که به گفته مسئولانش، بیش از سه میلیون خودرو با پلاک‌های شهرستان در آن تردد می‌کنند و هر روز به ترافیک معابر پایتخت می‌افزایند. تردد بیش از اندازه خودروهای پلاک شهرستان در تهران، معضلی است که در سالهای اخیر و به دنبال آمار بیکاری در کشور، رشد چشم‌گیری داشته و شرایط زندگی و رفت‌وآمد در تهران را سخت‌تر از همیشه کرده است.
بیکاری و نبود فرصت شغلی مناسب در بسیاری از شهرها، مهم‌ترین عامل جولان خودروهای پلاک شهرستان در تهران شده است، چنانکه خودروهای شهرستانی زیادی به تهران آمده تا با مسافرکشی، به کسب درآمد در تهران بپردازند. تردد بالای خودروهای پلاک شهرستان در تهران به این منظور قابل توجه و اهمیت است که گره‌های ترافیکی تهران هر روز پیچیده‌تر از قبل شده و با همه راهسازیها، پل‌سازی‌ها، تونل‌سازی‌ها و اصلاحات مهندسی در شهر، بازهم گشایشی در ترافیک تهران حاصل نمی‌شود. ترافیک صبحگاهی در ورودی‌ها و تردد پر حجم و آزار دهنده در ساعات پایانی روز، سبب شده تا ترافیک تهران در همین ایام اغاز سال آزاردهنده‌تر از همیشه شود و وقت زیادی را از زندگی ساکنان و شهروندان تهرانی هدر دهد.
تهران، بدترین شهر ترافیکی
چندی قبل، نتایج مطالعات موسسه داده‌سنجی درباره ترافیک تهران منتشر شد که براساس آن، تهران بدترین شهر جهان به لحاظ ترافیک و وقت کشی شهروندان در گره‌های ترافیکی محسوب می‌شود. نتایج رتبه‌بندی ترافیکی شهرها حکایت از آن دارد که میانگین زمان یک سفر درون شهری در ایران، ۵۰ دقیقه و ۱۷ ثانیه و در تهران، ۵۵ دقیقه و هفت ثانیه است. این در حالی است که ساکنان بهترین شهرها در شاخص «ترافیک»، به‌طور متوسط ظرف ۲۰ دقیقه، از منزل به محل کار یا تحصیل مراجعه می‌کنند. حجم بالای تردد خودروها در تهران، تلف شدن اوقات بسیاری از شهروندان را همراه داشته و جالب اینجاست که شهروندان به این سبک زندگی عادت کرده و برای هر سفر درون شهری، اتلاف وقت در ترافیک را نیز در نظر می‌گیرند و سپس به فعالیت‌های روزمره می‌پردازند.
ظرفیت اشباع شده معابر تهران
با وجود همه راهسازیها در تهران در سالهای اخیر که به تبع ورود سالانه ۵۰۰ هزار خودروی جدید خودروسازان به این شهر صورت گرفت،ظرفیت معابر پایتخت برای تردد خودروها در نهایت به دو میلیون دستگاه می‌رسد و این در حالی است که آخرین آمار‌ها حکایت از تردد بیش از پنج میلیون خودرو در روز در کنار سه میلیون دستگاه موتورسیکلت در معابر تهران دارد تا مجالی برای نفس کشیدن در معابر شهری نباشد. نبود فضای پارک مناسب خودرو در شهر و تبدیل شدن بخشی از حاشیه معابر به پارکینگ خودروها، گذرگاه‌های تهران را تنگ و تنگ‌تر کرده و در این میان، ورود و تردد بالای خودروهای پلاک شهرستان، به مصیبتی ترافیکی برای ساکنان شهر تبدیل شده است.
تاثیر ۳۰ درصدی بر ترافیک پایتخت
نقش خودروهای پلاک شهرستان بر ترافیک تهران، آن‌قدر پر رنگ بوده است که رییس سابق پلیس راهنمایی و رانندگی از نقش ۳۰ درصدی تردد خودروهای پلاک شهرستان بر ترافیک تهران سخن گفته بود، که این میزان در ماه‌های اخیر با پدید آمدن حمل و نقل‌های اینترنی و رواج آن در کلان شهری همچون تهران افزایش نیز یافته است.
برخورد با خودروهای پلاک شهرستان، از طرح تا اجرا
سال گذشته بود که برای نخستین‌بار سخن از اجرایی‌شدن طرح برخورد پلیس راهور با خودروهای شهرستانی به میان آمد، در آن زمان سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در مورد ساماندهی خودرو‌هایی که با پلاک شهرستان در معابر تهران تردد می‌کنند، بیان کرد: طبق آیین‌نامه هر فردی که خودرویی را خریداری می‌کند، باید تغییر مکان یا جابه‌جایی ملک را اعلام کند و آخرین اطلاعات در سامانه شماره‌گذاری ثبت شود، چراکه تعداد زیادی از خودروهای دارای پلاک‌های غیرتهران در معابر تهران تردد می‌کنند و این تردد‌ها به صورت موردی، عبوری و مقطعی نیست. به همین جهت خودرو‌هایی با پلاک شهرستان در قالب آژانس‌ها یا مسافرکش‌های شخصی در معابر تهران تردد می‌کنند و پلیس راهور به‌زودی برنامه‌ای را برای آن‌ها به مرحله اجرا خواهد گذاشت.
گفتنی است؛ این طرح در سالهای گذشته منجر به جریمه‌ای غیر بازدارنده شد که اثر گذار نبود.
سردار محمدرضا مهماندار، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ هم در همین ارتباط در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان؛ درخصوص حضورخودرو‌های پلاک شهرستان در شهر تهران و نحوه برخورد پلیس با آن‌ها اظهار داشت: عده‌ای از راننده‌ها با خودروی پلاک شهرستان در شهر تهران تردد می‌کنند که این افراد اغلب برای خرید، درمان یا کار‌های اداری وارد تهران شده‌اند. این راننده‌ها می‌توانند با خرید طرح ترافیک روزانه وارد منطقه زوج و فرد شوند. اما عده‌ای از راننده‌ها با خودروی پلاک شهرستان در میادین و سر چهارراه‌ها اقدام به مسافرکشی کرده و سبب انسداد خیابان‌ها می‌شوند. پلیس با این مسافرکش‌های غیرمجاز برخورد جدی و اقدام به توقیف خودرو آن‌ها می‌کند.
آلودگی هوا، تبعات اجتماعی و شهری، سوغات پلاک‌های غیر بومی
در حالی که تهران در بیشتر روز‌های سال با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند و حتی در بخشی از ایام سال منجر به تعطیلی‌های پیاپی می‌شود، خودروهای متردد در تهران بیشترین سهم را از این آلودگی در اختیار دارند. مدیریت در عبور و مرور شهری از جمله سامان بخشیدن به خودروهای پلاک شهرستان که بسیاری از آن‌ها حتی از استان‌های غیر همجوار وارد تهران می‌شوند، می‌تواند نقش مهمی را ایفا کند.
عدم سازمان دهی و مشخص نبودن وضعیت این خودروها که تعداد زیادی از آن‌ها مشغول جابه جا کردن مسافر در سطح شهر هستند، موجب بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی و شهری شده است.
جذابیت‌های مسافرکشی با خودروهای پلاک شهرستان در تهران اکنون به گونه‌ای است که برخی رانندگان شهرستانی، شب را در داخل خودرو به صبح می‌رسانند تا ساعات بیشتری برای چرخیدن در خیابان‌های شهر و کسب درآمد در اختیار داشته باشند. این گروه از رانندگان، از ۶ صبح تا نزدیکی‌های نیمه شب را در خیابان‌های تهران به مسافرکشی مشغولند و برای آنکه در ترافیک آخر شب و اول صبح خروجی‌های تهران گیر نکنند، ترجیح می‌دهند شب را در داخل خودروشان بگذرانند. ترافیک آزاردهنده تهران که در روز‌های سرد سال، بیشتر و بیشتر نیز خواهد شد، عوامل مختلفی دارد که نقش خودروهای شهرستانی در آن‌ها بسیار پر رنگ است و باید برایش راهکار عملی اندیشیده شود.
موضوع خودروهای پلاک شهرستان در شورای شهر چهارم نیز مطرح شد و در آن زمان نیز اسماعیل دوستی نایب رئیس وقت کمیسیون حمل و نقل و عمران شورای شهر گفته بود: در حال حاضر تعدادی خودروهای پلاک شهرستانی در سطح شهر مسافرکشی می‌کنند که این موضوع باید توسط پلیس راهور ساماندهی شود و تکلیف قانونی در این ارتباط تبیین شود.
حتی رئیس شورای شهر در آن زمان نیز با بیان مشکلات و معضلات خودروهای پلاک شهرستان در جلسه علنی شورای شهر، اشاره کرده بود: خودروهای غیر تهرانی در تهران رفت و آمد دارند و بسیاری از آن‌ها مشغول مسافر کشی و کار هستند. باید اقدام جدی نسبت به این موضوع انجام گیرد.
در دوره اخیر شورای اسلامی شهر تهران هم سید ابراهیم امینی، نایب رئیس شورای شهر تهران، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به واریز عوارض سالانه خودروها به حساب شهرداری شهرستانی که پلاکشان به آنجا تعلق دارد، گفت: بسیاری از خودروهای پلاک شهرستان که در تهران تردد می‌کنند به جای اینکه عوارض خودروی خود را به حساب شهرداری تهران واریز کنند به حساب شهرداری شهرستانی واریز می‌کنند که پلاکشان برای آنجاست و میزان عوارض آن‌ها نسبت به تهران خیلی کمتر است.
نایب رئیس شورای شهر تهران با بیان اینکه در صورت تردد آن‌ها در تهران، این عوارض دیگر حق شهرستان آن‌ها نیست، تأکید کرد: باید چاره‌ای اندیشیده شود که این مشکل برطرف شود و باید همان هزینه‌ای را که شهروندان تهرانی به شهرداری تهران پرداخت می‌کنند آن‌ها هم بپردازند.
وی تصریح کرد: این مسئله به قدری اهمیت دارد که می‌تواند در صحن شورا هم طرح شود، چون فقط بحث کسانی که هر روز از شهرستان به تهران می‌آیند نیست، بلکه درصد قابل توجهی از خودرو‌هایی که توسط ساکنان تهران هم استفاده می‌شود هم دارای پلاک شهرستان است.
امینی خاطرنشان کرد: باید با معاونت حمل و نقل صحبت شود که آیا برای این وضعیت راهکار عملی اندیشیده‌اند که این مشکل ایجاد نشود یا خیر؟ چرا که اگر راهکار اجرایی نداشته باشند، این مشکل همچنان ادامه می‌یابد.
آخرین اظهار نظر در این ارتباط را هم سخنگوی شورای شهر تهران داشته است. علی اعطا در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به حجم انبوه خودروهای پلاک شهرستان که به صورت مستمر در تهران تردد می‌کنند و در پایان سال عوارض خودرو را به حساب شهرداری شهرستانی که پلاک به نام آن شماره شده واریز می‌کنند، گفت: جلوگیری از پرداخت عوارض اینگونه خودروها به حساب شهرداری‌های شهرستان‌های دیگر و واریز آن به حساب شهرداری تهران نیازمند ساز و کار است و ساز و کاری می‌خواهد که یا ایراد نداشته باشد و یا کم داشته باشد.
سخنگوی شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه این مسئله می‌تواند در کمیسیون مربوطه طرح موضوع شود، بیان کرد: اشکالی که به این موضوع وارد شده، درست است و می‌توان در مورد آن کار کرد.
وی با بیان اینکه مشکل در این مسئله کلی‌تر از این موضوع است، بیان کرد: مشکل اصلی تمرکز در تهران است که افراد برای اشتغال و کار از شهر‌های اطراف به تهران می‌آیند.
وی با اشاره به فعالیت مسافربرهای اینترنتی بیان کرد: درصد قابل توجهی از این افراد دارای پلاک شهرستان هستند.
اعطا با بیان اینکه اگر مسئله اشتغال تا این حد در تهران متمرکز نبود، این وضعیت رخ نمی‌داد، گفت: این مسئله‌ای نیست که شورا و شهرداری بخواهند به صورت خاص حل کنند؛ بلکه در حوزه آمایش سرزمین است.
