به گزارش تابناک تهران به نقل از روزنامه جوان:حساسيت رويارويي پرسپوليس و استقلال سالهاست فوتبال ايران را تحت تأثير خود قرار داده است. نتيجه اين بازي مهم علاوه بر مربيان، مديران و بازيكنان براي هواداران نيز از اهميت ويژهاي برخوردار است تا جايي كه تماشاگران حاضر در ورزشگاه و آنها كه از طريق جعبه جادويي بازي را ميبينند براي برتري تيم محبوب خود ثانيهشماري ميكنند و آماده كري خواني براي حريف هستند. تأثيرات اجتماعي دربي پايتخت، واكنش هواداران و تأثير آن بر فوتبال ايران مواردي هستند كه امير حاج رضايي، كارشناس فوتبال در گفتوگو با «جوان» به بررسي آنها پرداخته است.
جدا از بحث نتيجه، برگزاري دربي چه تأثيري در جامعه ايراني دارد؟
فوتبال بر همه حوزههاي اجتماعي تأثيرگذار است و ميتواند عاملي براي برقراري صلح يا به وجود آمدن جنگ باشد.همچنين میتواند در سياست تأثيرگذار باشد و به اقتصاد كمك كند، بنابراين به نوعي همه اقشار جامعه درگير آن ميشوند. وقتي جام جهاني فوتبال آغاز ميشود بسياري از بنگاههاي اقتصادي متضرر ميشوند؛ در صنعت سينما هنگام برگزاري بازيهاي جام جهاني تعداد تماشاگران به شدت كاهش پيدا ميكند. اين فوتبال است كه تأثيرات خود را بر جامعه ميگذارد. فوتبال بر جامعه ايراني هم با فرهنگ و سنتهايي كه داريم تأثيرگذار است. به اين نكته توجه كنيد كه دربي برخلاف همه مسابقات پس از اتمام تازه شروع ميشود؛ تيم برنده يك فصل يا بيشتر فرصت دارد تا تيم بازنده را به شكلهاي مختلف تحت فشار قرار دهد. دربي با يك بازي تمام نميشود و درجامعه هم همين تأثير را دارد. باور كنيد بيشترين سؤالي كه از من ميشود اين است كه طرفدار قرمز هستم يا آبي! خيليها هم از حرفهاي من نتيجهگيري و من را طرفدار يكي از اين دو تيم تلقي ميكنند. واقعاً نميدانم چطور بايد ثابت كنم كه طرفدار هيچ كدام نيستم.
كريهاي هواداران تا مدتها پس از پايان دربي ادامه دارد.
تأثير نتيجه دربي براي تيم برنده بيشتر است و براي مدت زيادي هم اعضاي آن تيم و هم هوادارانش را از حال و هواي معمولي خارج میكند. مردم زخمهاي خود را با پيروزي تيم محبوبشان التيام ميبخشند و از موضع بالا با هواداران تيم بازنده برخورد ميكنند. تأثيرات اجتماعي دربي كاملاً مشهود است. يك بار در جمعي چند نفر ميخواستند با من عكس بگيرند و از من هم خواستند عدد شش را نشان دهم. جوانترها از من ميپرسند شش تايي شدن استقلال واقعيت دارد يا اينكه عدد چهار براي استقلاليها چه مفهومي دارد؟ بعد از موفقيتهاي ملي، پيروزي در دربي براي هواداران از اهميت ويژهاي برخوردار است.
به نظر ميرسد ترس سرخابيها ديگر از حمله، گلزني و حتي شكست ريخته است و ديگر به نتيجه تساوي راضي نميشوند. اين مسئله را قبول داريد؟
يك دليل ديگر هم اين است كه به عنوان مثال در طول يك فصل رئال و بارسا شايد نزديك به شش بار به مصاف هم بروند (لاليگا، جام حذفي و ليگ قهرمانان) و ال كلاسيكو برگزار شود. براي تماشاگر هم عادي ميشود. در صورتي كه در ايران فقط سالي دو بار دربي برگزار ميشود و درگذشته حتي تلاشهايي ميشد كه حتي المقدور پرسپوليس و استقلال اصلاً با هم روبهرو نشوند. خوشبختانه وضعيت تغيير كرده و اگر تعداد رويارويي دو تيم بيشتر شود حساسيت دربي قطعاً كاهش پيدا خواهد كرد.
تفاوت دربي تهران با دربيهاي مطرح جهان در چيست؟
در اكثر دربيها عوامل بيروني شرايط را حساس ميكند. كمتر اتفاق ميافتد كه اين حساسيتها به خاطر مسائل ورزشي باشد. به طور مثال دربي اسكاتلند بين دو تيم سلتيك و گلاسكو رنجرز ابعاد مذهبي دارد، يك تيم پروتستان است و يك تيم كاتوليك. يا دربي ميلان. ورزشگاه مشترك دو تيم دو اسم متفاوت دارد؛ سنسيرو براي آث ميلان است و جوزپه مه آتزا براي اينتر ميلان. دربي معروف اسپانيا يا همان ال كلاسيكو دربي بين شهري است و درون شهري نيست. در ايدئولوژي فوتبال اسپانيا اينگونه است كه بارسا را تيمي مردمي و رئال را تيمي متعلق به قدرت در پايتخت ميدانند. در ايران نيز در دهه 40 و 50 همين مسائل وجود داشت؛ رقابت بين تاج و شاهين بود. تاج را يك ژنرال وابسته به رژيم اداره ميكرد و خيليها معتقد بودند از قدرت سياسي در فوتبال استفاده ميكند در حالي كه شاهين تيمي مظلوم به حساب ميآمد. در واقع تفاوتي در ماهيت دربيها وجود ندارد، اما از نظر فرم تفاوتهايي به چشم ميخورد. خوشبختانه حساسيت دربي تهران چند سالي است كمتر شده و تابوي استفاده از داوران ايراني شكسته شده است و قضاوت دربي برعهده داوران كشورمان گذاشته ميشود. انصافاً هم داوران ايراني در اين سالها خوب قضاوت كردهاند. از طرفي در طول هفته دهها مسابقه فوتبال را شاهد هستيم. فوتبال يك جنگ به تمام معناست. اي كاش يك مستندساز دوربينش را ميآورد به هتل محل اقامت تيمها، راهروهاي منتهي به زمين چمن آزادي، در رختكن دو تيم و... تنش و اضطراب حاكم بر اين رقابت را به تصوير ميكشيد.
دربي 86 در حضور رئيس فيفا برگزار ميشود. فكر ميكنيد حضور اينفانتينو در ورزشگاه آزادي به درخشش تيمها در زمين كمك ميكند؟
تأثيرات حضور اينفانتينو در جلسات خصوصي نمود پيدا ميكند به اين معني كه اميدواريم مسئولاني كه روبهروي او در اين جلسات مينشينند بتوانند موفقيتهايي به سود فوتبال ملي كسب كنند. در ورزشگاه نيز رفتار تماشاگران دو تيم و نظم و ترتيب برگزاري دربي قطعاً تأثير مثبتي بر اينفانتينو ميگذارد. به هر حال رئيس فيفا از جزئيات فوتبال همه كشورهاي عضو اين نهاد از جمله ايران آگاهي دارد و ميداند تيم ملي كشورمان نيز يكي از تيمهاي راه يافته به جامجهاني است. قطعاً واقعيتهاي فوتبال ما براي رئيس فيفا عيان ميشود. حواسمان بايد باشد كه ورزشگاه جو ملتهبي نداشته باشد، هواداران اشياي محترقه پرتاب نكنند و مواردي از اين دست بايد رعايت شود. در دربي روز پنجشنبه تيمها بايد دست از محافظهكاري بردارند و بازي خوبي ارائه دهند. ورزشگاه آزادي جو خاصي دارد كه ميتواند براي ما مثبت باشد؛ مثبت از اين جهت كه حضور صدهزار تماشاگر در اين ورزشگاه هر خارجي را شگفتزده ميكند. اين فرصتي است كه معلوم نيست دوباره چه زماني نصيبمان شود. بايد قدر اين فرصت را بدانيم. هم بايد در مذاكراتمان به نفع فوتبال ملي سود ببريم و هم در يكي دو ساعتي كه اينفانتينو در ورزشگاه حضور دارد بتوانيم فرهنگ فوتباليمان را به او نشان دهيم.
شيوا نوروزي
منبع: روزنامه جوان