معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور گفت: برای رسیدن به توسعه در روستاها نیازمند تغییر رویکردها در سطوح کلان، ملی، منطقه ای تا سطوح خرد هستیم.
سعیدرضا جندقیان افزود: بیش از 33 هزار دهیاری در روستاهای کشور فعال است و با توجه به جدید بودن دهیاری و فعالیت آن در مناطق روستایی و با توجه به این که روند شکاف بین درآمد سالیانه روستانشینان و شهرنشینان رو به فزونی است، در حال حاضر اتخاذ راهکارهایی برای خودکفایی دهیاری ها و درون زایی توسعه روستایی نیازی ضروری است.
وی با بیان اینکه برای شکل گیری درآمدهای پایدار در سکونتگاه ها به دو عامل نهادسازی و تغییر رویکردها نیاز داریم، توضیح داد: نهاد دهیاری به عنوان سازمان مدیریتی غیردولتی و دارای نقش واسطه ای میان مردم و دولت در عرصه های عمومی حیات اجتماعی و اقتصادی روستاییان شناخته می شود.
جندقیان در ادامه توسعه را تعالی بخش شان انسان خواند و در خصوص اهمیت تغییر رویکردها گفت: گاه برای رسیدن به توسعه در موضوع روستاها نیازمند تغییر رویکردها در سطوح کلان، ملی، منطقه ای تا سطوح خرد هستیم.
معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری ها همچنین به آمارهایی در خصوص جمعیت روستاها اشاره کرد و گفت: هم اکنون 3 هزارو 899 روستا جمعیتی بین یکهزار تا دو هزار نفر دارند، جمعیت یکهزارو934 روستا بین 2 هزار تا 5 هزار نفر است، جمعیت 248 روستا بین 5 هزار تا 10 هزار نفر است و جمعیت 57 روستا بالاتر از این مقدار است و این در حالیست که جمعیت حدود 300 شهر برابر این تعداد است.
جندقیان با بیان اینکه با وجود این شرایط، ضرورت اتخاذ راهکارهایی برای خودکفایی دهیاری ها و مدیریت درون زای توسعه روستایی الزامی است، تاکید کرد: در چارچوب مناسب و هوشمند، بسیج تمامی ظرفیت های درونی و بیرونی برای خودکفایی مالی دهیاری ها در راستای گسترش برنامههای عمرانی و ارائه خدمات در روستاها امری اساسی است.
وی افزود: ضرورت دارد که با نگاهی به قوانین و مقررات کلان درباره درآمدهای ملی و محلی، به ارائه راهکارهای جذب، بالفعل سازی و تنوع بخشی منابع درآمدی روستاها اقدام شود. جندقیان اضافه کرد: که این امر تفاوت مکان ها، تفاوت در نقش ها و تفاوت در منابع درآمدی برای دهیاری ها را در پی خواهد داشت.
** افزایش سهم درآمدهای پایدار روستاییان
وی تاکبد کرد:بنابر این دهیاری ها در جهت تامین منابع مالی خود باید سعی در کم کردن اتکاء خود به درآمدهای ناپایدار برآیند و از طریق افزایش سهم درآمدهای پایدار در درآمدهای خود به ارائه کالاها و خدمات مورد نیاز روستاییان اقدام کنند.
جندقیان در ادامه در زمینه درآمد پایدارنیز گفت: درآمد پایدار عبارت است از آن دسته از درآمدها که دارای خصوصیاتی چون دوام پذیری، مطلوب بودن و انعطاف پذیری باشند.
وی افزود:دوام پذیری یعنی درآمد دارای ثبات بوده و حداقل در کوتاه مدت دچار نوسانات شدید نشود.
جندقیان در خصوص مطلوب بودن هم گفت: مطلوب بودن یعنی کسب درآمد از آن موجب ارتقاء رویکرد عدالت محوری شود و به ساختارهای زیست محیطی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهر لطمه ای وارد نکند.
وی در خصوص انعطاف پذیری نیز توضیح داد: انعطاف پذیری یعنی پایه درآمدی در طی زمان بزرگ شود و همپا با گسترش مخارج گسترش یابد تا از مضیقه مالی اجتناب شود.
جندقیان به مروراجمالی نظریه های توسعه اقتصادی، شامل دو مجموعه کلی که چارچوب های بنیادین و نوین را مطرح می کند پرداخت و گفت: مکتب تکاملی توسعه، نظریه نوسازی، دیدگاه مارکسیستی از توسعه و نظریه وابستگی با ریشه های عقلانی عمیق در اقتصاد 'کینزی'، به گسترش نقش مداخله دولت در توسعه همراه با مشارکت های بیرونی اعتقاد دارند.
وی ادامه داد: در تمام این مکاتب، ایفای نقش حاکمیتی دولت در برنامه' بالا به پایین 'رویکرد ریزی توسعه و نگرش جزءگرایانه در تحلیل مسائل غلبه دارد اما اخیرا رویکردهای نوینی در این زمینه مانند نقش جنبشهای محلی، اهمیت سازمان های غیردولتی (NGOs) ، توجه به ابعاد جنسیتی توسعه، عدالت و دموکراسی و مهمتر از همه محیط زیست و روابط محلی ارائه شده است.
وی گفت: طبق قانون تاسیس دهیاری های خودکفا در روستاهای کشور، دهیاری ها نهادی مستقل، عمومی و خودکفا تلقی شده و این نهاد محلی باید از محل عوارض و بهای خدمات و سایر فرصت ها منابع مالی موردنیاز خود را برای انجام وظایف قانونی فراهم کنند.
جندقیان اضافه کرد: بر اساس ماده 36 آیین نامه مالی دهیاری ها، منابع درآمدی دهیاری به طورکلی از 7 محل قابل تامین است که عبارتند از: درآمدهای ناشی از عوارض (درآمدهای عمومی)، درآمدهای ناشی از عوارض اختصاصی، بهای خدمات و درآمدهای مؤسسات انتفاعی دهیاری، درآمد حاصل از وجوه و اموال دهیاری، کمک های اعطایی دولت و سازمان دولتی، استفاده از تسهیلات مالی، اعانات و کمک های اهدایی اشخاص و سازمان های خصوصی.
وی همچنین با اشاره به سیر برنامه های توسعه در کشور گفت: در این برنامه ها که از سال 1327 در کشور آغاز شده، وابستگی سکونتگاه ها به منابع دولتی مطرح بود اما در حوزه روستاها برای اولین بار در سال جاری و با پیگیری های رحمانی فضلی وزیر کشور و با هدف تحقق اقتصاد مقاومتی ضمن آسیب شناسی برنامه های قبلی به این سمت رفته ایم که برنامه ریزی باید از پایین به بالا باشد یعنی روستائیان توانمندی ها و برنامه های خود را اعلام کنند.
جندقیان افزود: بررسی ها نشان می دهد که سرمایه گذاری های کوچک در حوزه کشاورزی و گردشگری به راحتی می تواند علاوه بر ایجاد درآمدهای پایدار در روستا سبب ایجاد اشتغال هم شود.
وی تصریح کرد: برای ایجاد درآمد پایدار در روستاها باید بر ظرفیت های نهفته در مشارکت روستائیان تکیه کنیم و به ترویج الگوهای روستائی مبتنی بر مشارکت های مردمی و ظرفیت های درو نزا بپردازیم.
منبع: ايرنا
