به دلیل فراوانی نبردهای زمینی دوران دفاع مقدس که توسط رزمندگان انجام شده است تا کنون توجه چندانی به معرفی و تشریح نبردهای دریایی جنگ‌تحمیلی نشده و دلاوری‌ها پرسنل نیروی دریایی مغفول مانده است.این درحالیست که سفید جامگان نیروی دریایی ارتش در شصت و هشتمین روز از آغاز جنگ توانستند نیروی دریایی عراق را تا پایان جنگ مهار کنند.
جنگ دریایی یکی از عوامل و زمینه‌های مؤثر در شکل‌گیری نتیجه جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود و آب‌های خلیج فارس از ابتدای آغاز جنگ، محل درگیری و عرصه‌ای برای محدود کردن توانمندی‌های دشمن و نابود کردن نیروهای آن در دریا و سواحل خلیج فارس به شمار می‌آمد. برای همین در جنگ دریایی، هر دو سوی جنگ کوشیدند هدف‌ها و توانمندی‌های طرف مقابل را در عرصه دریا سواحل آن مورد حمله قرار داده، از بین ببرند.
در همین راستا سردار حسین علایی بنیان‌گذار نیروی دریایی سپاه توضیح می‌دهد:«عراق در مرحله نخست تلاش کرد با انهدام تأسیسات دریایی دو بندر مهم خرمشهر و آبادان و مسدود ساختن اروندرود و تسلط بر آن، امکان استفاده ایران از این دو بندر را از بین ببرد. در مرحله دوم هدف خود را به بنادر دیگر ایران در مناطق شمالی خلیج فارس مثل بندر امام خمینی، بندر ماه‌شهر که در خورموسی واقع هستند، گسترش داد و سعی کرد مانع از آمد و شد کشتی‌ها به این بنادر شود.
در مرحله سوم، اهداف عراق به بندر بوشهر و به ویژه جزیره خارک گسترش یافت که محل بارگیری نفتکشها و پایانه اصلی صادرات نفت ایران نیز به شمار می‌آمد. در مرحله چهارم، هدف عراق معطوف به قطع یا ایجاد اختلال شدید در استفاده ایران از کل بنادر، جزایر و تأسیسات موجود در خلیج فارس، به ویژه تأسسیات و بنادر نفتی و نفتکشها معطوف بود و سعی داشت حملات خود را تا تنگه هرمز گسترش دهد.»
همچنین سردار علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه درباره توانمندی‌های نیروی دریایی عراق در دوران جنگ تحمیلی می‌گوید:«هدف‌های عراق بدون دستیابی به جنگ‌افزارهای لازم و بهره‌گیری مؤثر از آنها محقق نمی‌شد. توانمندی یا امکانات لازم، عنصر دوم یک راهبرد نظامی است که برای رسیدن به هدف باید آن را به دست آورد و بکار گرفت.
عراق به لحاظ قدرت دریایی در موقعیتی نبود که بتواند اهداف فوق را تحقق بخشد. نیروی دریایی عراق بیشتر یک نیروی ساحلی محسوب می‌شد که از تنگناهای جغرافیایی و تسلیحاتی رنج می‌برد. پنج ناوچه «اوزا» اساس توانمندی آن را تشکیل می‌داد که در طول جنگ اغلب آنها آسیب جدی دیدند. تکیه عراق در جنگ دریایی بیش از آنچه بر شناورها و توانمندی‌های نیروی دریایی استوار باشد، برتوانمندی‌های نیروی هوایی متکی بود.»
با این وجود یکی از عواملی که فقر توان رزمی نیروی دریایی عراق را در جنگ‌تحمیلی رقم زد، طراحی و اجرای عملیات «مروارید» بود که در در روز هفتم آذرماه سال 1359 در آب‌های نیلگون خلیج فارس انجام شد.
در سپیده دم این روز قهرمانان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، درسی تلخ به مزدوران دریایی عراق دادند به طوری که در لحظات اولیه این عملیات(مروارید) متهورانه دریایی، توانستند هفت ناوچه مدرن و «اژدرافکن» عراق موسوم به «اوزا» را در حوالی سکوهای نفتی «البکر و الامیه» که جنبه اقتصادی مهمی برای دولت عراق داشت،به قعر دریا بفرستند.
در ادامه این عملیات، چند فروند دیگر از ناوها و قایق‌های دشمن توسط ناوچه همیشه قهرمان «پیکان» نابود شدند و تعدادی از هلی‌کوپترهای دشمن نیز که از ناوهای خود پشتیبانی می‌کردند، ساقط و چندین فروند از هواپیماهای جنگنده دشمن توسط تیزپروازان نیروی هوایی و ناوچه قهرمان پیکان سرنگون شدند و بسیاری از نفرات دشمن که بر روی ناوها و ناوچه‌های جنگی خود مستقر بودند، به هلاکت رسیدند و بسیاری خود را تسلیم نیروهای ایرانی کردند و سکوهای نفتی «البکر» و «الامیه» به دست نیروی دریایی ایران افتادند.
قهرمانان ناوچه همیشه جاودان «پیکان» همچنین در حوالی محل اصلی درگیری توانستند دو فروند هلی‌کوپتر و یک فروند هواپیمای جنگند از نوع «میگ» عراق را در دریا سرنگون کنند. در ادامه این عملیات، نیروهای ایرانی به آخرین منطقه شمال خلیج فارس یعنی «خورعبدالله» در سواحل و مرز دریایی عراق هجوم بردند و بیش از 90 درصد از یگان‌ها و نیروهای پشتیبانی کننده ناوگان درگیر دریایی عراق را منهدم کردند.
در این عملیات پیروزمند که با همکاری تیزپروازان نیروی هوایی ارتش انجام شد، ضرباتی سنگین بر پیکره نیروی هوایی و دریایی عراق وارد شد به طوری که هیچگاه نتوانست از اثرات این شکست رها شود.انهدام ناوچه‌های دشمن،انهدام دو ترمینال نفتی عراق و شکار موشک‌های «کرم ابریشم» که به سمت ایران شلیک می‌شدند،از جمله نتایج عملیات مروارید بود.
عملیات مروارید و سایر عملیات‌های مشابه در تاریخ جنگ‌های معاصر نمونه نداشته و ندارد،این در حالی است که نیروی دریایی ارتش در زمان بعد از انقلاب، در فضای بازسازی خود بود.
پس از ناکامی نیروی‌های دشمن بعثی در روز دهم آذرماه 1359 ، صدام در جلسه‌ای با حضور فرماندهان جنگی در دفتر کارش به مسئولان حمله کننده‌اش در بخش شمال خلیج فارس گفته بود که شنیدن خبر واقعه هفتم آذر و عملیات مروارید و کسب پیروزی قاطع ایرانی‌ها در این عملیات، بدترین خبر در طول زندگی وی بوده است.
منبع: ایسنا
