موضوعات مرتبط با زیباسازی پایتخت در این سال ها تحولات زیادی داشته و با فرازونشیب و کم وکاست و گاه اشتباهاتی پیش رفته است.
المان ها شامل مجسمه ها، تندیس های هنری، آبنماها، نقاشی های دیواری، نورپردازی های دائمی و مناسبتی و از همه مهم تر تبلیغات شهری در این سال ها با سلیقه، نظرات افراد خاص و اعمال نفوذ و سفارش یا ناهماهنگی و کم کاری در مناطق یا سازمان اصلی مرتبط یعنی سازمان زیباسازی مواجه بوده است.
حالا سازمان زیباسازی شهر تهران بیش از یک سال است که جلوی خودمختاری مناطق شهرداری تهران را گرفته و سعی دارد استانداردها، آیین نامه ها و ضوابط قدیم و جدید را نهادینه و الزامی کند، چراکه قانون و آیین نامه و دستورالعمل زیاد است اما تمکین و اجرا نبوده و نیست و حالا باید دید تلاش جدید این سازمان تا چه اندازه کارساز است.
عیسی علیزاده، رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران، می گوید: در حدود دو سال اخیر که برخی از امور را از مناطق و سازمان ها و شرکت ها گرفته و از طریق سازمان زیباسازی انجام می دهیم، جلوی بسیاری از موازی کاری ها، کم کاری ها و حتی تخلفات گرفته شده است و می افزاید: این تصمیم در ادامه واگذاری همه خریدها به شرکت شهروند و واگذاری همه امور نشر، به شرکت نشر شهر صورت گرفت و جلوی بسیاری از رفتارها و تصمیمات دلال مآبانه گرفته شد. این مجموعه ها با هماهنگی بیشتری وظایف خود را انجام می دهند.
او می گوید در حال حاضر همه مناطق شهرداری تهران باید برای کلیه امور زیباسازی خود با این مجموعه هماهنگ کنند و در صورت تأیید در شورای مربوطه، آن پروژه اجرا می شود و اگر پروژه ای خارج از این موارد اجرا شود، ذی حساب منطقه آن را تأیید نخواهد کرد.
علیزاده می گوید از زمانی که این سیستم اعمال شده، تبلیغات بیلبوردها و سایر بخش های شهرداری های مناطق ساماندهی شده و جلوی سفارش های خاص و جابه جایی تبلیغات تجاری یا فرهنگی یا تهاتر را به جای تبلیغات گرفته ایم.
رئیس سازمان زیباسازی به موارد دیگری که باعث شده مدیریت امور زیباسازی در شهر تهران بهتر و کامل تر صورت گیرد، اشاره کرد و گفت: تبلیغات در فضاهای مختلف شهری ازجمله روی اتوبوس ها به سازمان زیباسازی برگردانده شد و به این ترتیب از پیمانکارانی با رتبه های بالا و کاملا قانونی کمک می گیریم و دیگر انحصاری وجود ندارد.
در همین راستا مسئولیت پل های مکانیزه و تبلیغات روی آنها را هم سازمان زیباسازی مستقیما بر عهده دارد. علیزاده می گوید سازمان زیباسازی در حال حاضر به خودکفایی رسیده و دیگر بودجه ای از شهرداری تهران دریافت نمی کند. اما این همه ماجرا نیست.
گرفتن این مسئولیت ها که تا حد زیادی جلوی منافع مستقیم و غیرمستقیم و نیز حیطه عملکرد مناطق شهرداری تهران را گرفته است، مخالفانی هم دارد. شهرداری های مناطق در همین مدت کوتاه نسبت به این روند و دست بسته آنها در اجرای بسیاری از امور معترض هستند. هماهنگی، الزام به تأیید، درخواست بودجه و تأیید آن، گزارش دهی و نبود استقلال در عمل همان چیزی است که شهرداری های مناطق در این سال ها داشته اند و دیگر ندارند.
این شرایط باعث شده بسیاری از امور در مناطق معطل بماند تا سازمان زیباسازی برای آن تعیین تکلیف کند. شهرداری های مناطق هم دیگر دخالتی در امور کلان زیباسازی ندارند، چون مسئولیتی ندارند و اگر کاری واگذار شود آنها تنها عامل هستند.
در یکی از مواردی که خبرنگار «شرق» تصادفا در جریان قرار گرفت، یکی از اقدامات نسبتا دائمی زیباسازی برای بهار امسال که می توانست با نگهداری محدود حتی تا امروز برقرار و رنگی بماند، روی دیوار یکی از خیابان های اصلی شهر رنگ ورورفته و پر از زباله باقی مانده بود.
وقتی از شهرداری منطقه قضیه را جویا شدیم، گفتند ما اجازه پیگیری و رسیدگی و البته اصلاح را نداریم و اجرای این کار و نگهداری را از منطقه گرفته اند. در همین مورد، شرایط چند المان دیگر را در نقاط دیگر شهر گرفتیم و معلوم شد این شرایط فراگیر است.
شهرداری تهران در این سال ها برای یکپارچه کردن بسیاری از اقدامات شهرداری های مناطق و جلوگیری از برخورد سلیقه ای با این موضوعات و نیازهای شهری که عموما در منظر عمومی است و با ذائقه و روحیه شهروندان ارتباط دارد، طرح هایی ارائه می داد.
سال ها موضوع نورپردازی روی پل ها و زیر آنها تبدیل به یک چالش شده بود، یعنی نه تنها پل ها در سطح شهر و حتی یک منطقه شکل واحدی از نورپردازی نداشتند بلکه هزینه ها و شرایط دیگر الزامی برای اجرا و نگه داشتنشان هم متفاوت بود و در نهایت هم، زمان زیادی ماندگاری نداشتند.
واقعیت این است که این طرح ها مانند طرح های مشترک برای نما و منظر شهری یا طرح هایی که برای نورپردازی در مناطق ارائه می شد و به تصویب شورای شهر تهران هم می رسید، در اجرا با یک سد مواجه بود.
*تمکین نکردن مناطق شهرداری تهران
یکی از مواردی که تا حد زیادی در این سال ها زمینه یکپارچه سازی مناطق را در امور زیباسازی فراهم کرد، طرح پرچم بود. با پیشنهاد و مصوبه ای که شورای شهر برای استفاده از پرچم های دائمی ایران و پرچم هایی با رنگ های مختلف در نقاط مختلف تهران داشت، روی پل ها و بسیاری از بخش های معابر عمومی به پایه های این پرچم ها مجهز شد.
حالا سال هاست در هر گوشه ای از تهران پرچمی با پایه بلند که از فاصله زیاد دیده می شود، وجود دارد و در هر مناسبتی رنگ و روی پرچم های روی پل ها و سایر خیابان های شمال و جنوب تهران به شکلی یکسان و هماهنگ تغییر می کند.
به گزارش «شرق»، شاید یکی از دلایل این بی ثباتی در امور زیباسازی شهر تهران در این سال ها، اهمیت ندادن به این موضوعات باشد، وقتی برنامه ای برای تغییر وجود نداشته باشد، روش ها و برنامه ها برای اجرا هم، چالشی نخواهند داشت و وقتی نظارتی جدی وجود نداشته باشد، بخشی می تواند کاری را که خودش صلاح می داند اجرائی کند. به نظر می رسد آنچه تا امروز شهرداری های مناطق به آن دچار بوده اند، این گونه بوده است.
از سوی دیگر سازمان زیباسازی که در این سال ها مدیریت های متفاوتی را به خود دیده، نتوانسته یکی از این طرح ها و برنامه ها را به شکلی متداول و یکپارچه اجرائی کند و درعین حال برای اجرا و همرامی مناطق ضمانت اجرائی هم داشته باشد.
این همان موضوعاتی است که در این سال ها از وجوه مختلف، شورای شهر تهران درباره آنها تذکر داده است. از اشتباه بودن نصب چراغ های ال ای دی زیر پل ها و معابر، بی توجهی به تولید ملی در تبلیغات شهری، ناهماهنگی در تبلیغات و استفاده از انواع بنرها و پرتابل ها با بی سلیقگی در سطح شهر تا نقاشی ها و تبلیغات فرهنگی مناسبتی و خاص که حرف وحدیث بسیار داشت.
در بسیاری از این موارد شهرداری تهران با این توجیه که شهرداری های مناطق مستقل عمل می کنند، از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کرد و قضیه فیصله می یافت.
در چند سال اخیر و با پیگیری هایی که دو مدیر جهادی سازمان زیباسازی داشتند، بنای روالی مستمر و پاسخ گوتر در زیباسازی شهر تهران گذاشته شد.
محمدجواد شوشتری که بعد از همراهی با محمدباقر قالیباف در انتخابات ریاست جمهوری سال ٩٢، حالا رئیس دفتر شهردار تهران است، در زمان مسئولیتش در سازمان زیباسازی، بخش زیادی از تبلیغات شهری را از مالکیت بخش خصوصی بیرون آورد تا نظارت بیشتری روی این دیواره های مهم شهری داشته باشند. او درعین حال با آگاهی از تمایل مناطق شهر تهران به انحصارطلبی در بسیاری از موضوعات از جمله نورپردازی، تبلیغات، امور هنری و سازه های گوناگون و مبلمان شهری، برای هر کدام از این حوزه ها برنامه ریزی جداگانه ای کرد، اما اجرای آنها را در ادامه گذاشت و رفت.
عیسی علیزاده که سال هاست در سازمان زیباسازی حضور دارد در حدود دو سال اخیر شیوه اجرائی تری در برنامه ریزی ها داشته و تلاش می کند این طرح ها و برنامه ریزی های روی زمین مانده را اجرائی کند. او می گوید سازمان زیباسازی با ورود مستقیم به بسیاری از مسائل قصد دخالت در امور آنها را ندارد و فقط به عنوان ستاد و مرجع سیاست گذار وارد می شود.
او می گوید ما دستورالعمل ها و آیین نامه ها و استانداردها را به مناطق می دهیم، اما در موارد جزئی دخالت نمی کنیم.
اما این آن اتفاقی نیست که امروز در شهرداری های مناطق در عمل می افتد و موارد نقض از این ناهماهنگی همچنان مشهود است. علیزاده اما اگرچه قبول دارد هنوز هماهنگی کاملی وجود ندارد، می گوید این فرایند رضایت بخش است.
رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران به شرق می گوید؛ همین حالا هم در همه امور مناطق وارد نشده ایم؛ برخی از مناسبت ها و برنامه ها به شکل فرامنطقه ای و ملی اجرا می شود که آنها را رأسا اجرا می کنیم.
برنامه هایی مثل استقبال از بهار، هفته کرامت امت، هفته دفاع مقدس، محرم و... که در این موارد برنامه ها و دستورالعمل ها به مناطق ابلاغ می شود و برنامه های آنها نیز ارزیابی و با تأیید سازمان اجرائی می شود. با این مداخله سازمان، جلوی اقدامات سلیقه ای را گرفته ایم و مناطق از برنامه های متفرقه منع می شوند. در همین راستا اگر اجرای برنامه ای را لازم بدانند با ارائه طرح به شورای هنری و ارزیابی در آنجا می توانند آن را اجرا کنند.
علیزاده می گوید در موارد ملی و فرامنطقه ای، شهرداری های مناطق نمی توانند حساسیت های ما را بعضا درست اجرا کنند و اقدامات حاشیه ای انجام می دهند، به همین دلیل تأکید کردیم که تبلیغات نورپردازی ها و نقاشی های دیواری و بسیاری از امور دیگر زیباسازی با شاخص های ما و به صورت متمرکز از طریق سازمان اجرا شود.
البته درباره نگهداری از این پروژه ها و برنامه ها به دو روش عمل می کنیم. در برخی از موارد نگهداری را به هنرمند یا شهرداری منطقه می سپاریم و در برخی موارد دیگر مستقیم نگهداری را از طریق سازمان انجام خواهیم داد.
در برخی از موارد پروژه های زیبا سازی در طول زمان اجرا می شود و مسئله نگهداری در آنها اهمیت بیشتری دارد و باید تأکید شود، به عنوان نمونه نگهداری نورپردازی خیابان ولیعصر (عج) و بلوار کشاورز بر عهده سازمان است، چراکه شهرداری های مناطق پیگیری و درعین حال اعتبار کافی را ندارند تا در طول زمان به این پروژه ها رسیدگی کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که شهرداری های مناطق در این سال ها نشان دادند در چنین برنامه ریزی هایی مشارکت ندارند و امتناع از همکاری را از سوی آنها شاهد هستیم، گفت: در بسیاری از موارد محدودیتی برای مناطق ایجاد نکردیم و دست آنها بسته نشده است؛ در صورتی که بخواهند کار هنری انجام دهند، می توانند با هماهنگی و تأیید در شورای هنری سازمان این پروژه ها را اجرا کنند. در واقع ما جلوی ناهماهنگی ها را گرفته ایم.
در شرایط فعلی قیمت گذاری ها، استانداردها و موازی کاری ها ارزیابی جدی می شود تا در پروژه های جدید دچار اشکال نشویم.
رئیس سازمان زیباسازی در پاسخ به این سؤال که سازمان زیباسازی مسئولیت ها و دغدغه های بسیاری دارد و به نظر می رسید با تصمیمات جدید نمی تواند همه وظایف خود را اجرائی کند، گفت: قبول دارم که حیطه کار و مسئولیت ما بیشتر شده و ممکن است برخی از موضوعات نظیر همان موردی که شما در خیابان ولیعصر اشاره کردید، چندماهی از لحاظ نگهداری دچار مشکل شود، اما قبول کنید که شروع این تغییرات بزرگ نیاز به زمان دارد تا بیشتر هماهنگ شویم.
وی افزود: در این مدت فاصله جلسات شورای هنری و رسیدگی به پروژه های مناطق را کمتر کردیم تا رسیدگی به این امور سریع تر انجام شود. همچنین چند شورای دیگر به طور هم زمان پروژه های منطقه ای و فرامنطقه ای را بررسی می کنند تا از رفتارهای سلیقه ای جلوگیری شود و دغدغه های سازمان محقق شود.
علیزاده می گوید یکی از مهم ترین اتفاقات پس از اجرای هماهنگ برنامه های زیباسازی در مناطق، کاهش هزینه ها بوده است.
روزنامه شرق
منبع: ايرنا
